Τα 12 ερμηνευτικά επίπεδα της Αποκάλυψης

Ο λόγος του Θεού είναι ΑΡΡΗΤΟΣ, και δεν μπορεί να καταγραφεί σε καμία ανθρώπινη γλώσσα. Είναι "βίωμα" που δίδεται μόνο σε Θεούμενους, που έφθασαν να βιώσουν την αϊδια Ζωή του Θεού.

Και η ανθρώπινη γλώσσα, μόνο ψήγματα αυτού του βιώματος μπορεί να αποδώσει, μέσα στα Θεόπνευστα κείμενα της Εκκλησίας, προς τους μη έχοντες την εμπειρία της Θέωσης.

Αλλά και οι μη έχοντες την εμπειρία της Θέωσης, όταν με πόθο και ζήλο αγωνίζονται να γνωρίσουν τα παραδεδομένα εκ των αγίων Θεία Μυστήρια, συχνά επιβραβεύονται γι' αυτό το ζήλο τους από τον Κύριο, με μικρές "εκλάμψεις" κατανόησης, με "ψήγματα" λόγου Θεού, καταγεγραμμένα μερικώς, μέσα από τον ανθρώπινο λόγο, και διασπασμένα σε επί μέρους ανθρώπινα νοήματα.

Αρκεί να κινούνται πάντοτε με ταπείνωση και αγάπη, (και όχι με έπαρση), μέσα στα πλαίσια των δογμάτων, τα οποία δογματίσθηκαν από την Αγία Εκκλησία υπό μορφήν λόγου ή κειμένου, προς προστασία των απείρων της Θείας Ζωής, από την εγκόσμια, συχνά παραπλανητική γνώση.

Όταν ο καθαιρόμενος πιστός αναζητά το Θείο λόγο με ταπείνωση και φρόνηση, προσέχοντας να μην παραστρατήσει από τα αιώνια όρια που έθεσε το Σώμα του Κυρίου μας η Εκκλησία, τότε ο ζηλωτής εκζητητής της Θείας Σοφίας, δύναται να αναδύσει νοήματα ζωής και Ευαγγελίου, από το "φρέαρ του Ιακώβ" κατά τον κόπο και το ζήλο του.

Σε έναν άρρητο λόγο, σαν το Ευαγγέλιο του Κυρίου μας, δεν είναι δυνατόν να αναζητάμε μονολιθικά νοήματα. Γιατί το Ευαγγέλιο δεν είναι λόγος ανθρώπινος, έστω και αν με ανθρώπινο λόγο διαδίδεται και εκφράζεται, (προφορικό ή γραπτό). Και όπως ο Θεός του ουρανού δεν γνωρίζει όρια στην απειρότητά του, έτσι και ο λόγος του Ευαγγελίου, ως "λόγος Θεού", αν και μας παραδίδεται με ψήγματα νοημάτων από τους αγίους, μετέχει αιωνίων νοημάτων, των οποίων τις βαθύτατες έννοιες καλούμαστε να τις αναζητούμε στην αιωνιότητα χωρίς πέρας, διευρύνοντας διαρκώς τη γνώση μας γι' αυτές. Γι' αυτό και οι ερμηνευτές εκείνοι, των Ιερών Κειμένων της Εκκλησίας, που προσπαθούν να περιορίσουν τη σημασία τους σε μονολιθικές εξηγήσεις, πλανώνται, και συχνά πέφτουν σε αίρεση. Γιατί είναι "αίρεση", το να επιλέγουμε (να "αιρούμε") και να απομονώνουμε ένα νόημα σε βάρος των λοιπών νοημάτων του Θείου λόγου. Και το: "μην αφαιρέσεις" και "μη προσθέσεις" που αναφέρεται στην Αγία Γραφή στην Αποκάλυψη 22/κβ 18,19,: ("Αν κάποιος προσθέσει σ' αυτά, ο Θεός θα προσθέσει σ' αυτόν τις πληγές, που είναι γραμμένες σ' αυτό το βιβλίο. Και αν κάποιος αφαιρέσει από τα λόγια τού βιβλίου τής προφητείας αυτής, ο Θεός θα αφαιρέσει το μέρος του από το βιβλίο τής ζωής, και από την άγια πόλη, και από τους γραμμένους στο βιβλίο αυτό"), δεν περιορίζεται μόνο στο κείμενο της προφητείας της Αποκάλυψης, αλλά σε κάθε λόγο του Θεού, κατά τις Παροιμίες 30/λ: 5,6: "Κάθε λόγος τού Θεού είναι δοκιμασμένος· είναι ασπίδα σ' εκείνους που εμπιστεύονται σ' αυτόν. Μη προσθέσεις στα λόγια του· μήπως σε ελέγξει, και βρεθείς ψεύτης". Γι' αυτό και είναι λάθος να θεωρούμε "λόγο Θεού" μόνο ένα κείμενο, εφ' όσον το κείμενο είναι μόνο μια απλή έκφραση του νοήματος, αυτού του Θείου λόγου. Αλλά "λόγος του Θεού" είναι κάθε νόημα που περιλαμβάνεται στο Ευαγγέλιο.

Στο λάθος να περιορίζουν τα νοήματα των Ιερών κειμένων, πέφτουν πολλοί, όχι μόνο σε αιρέσεις, αλλά και Χριστιανοί. Πολύ δε περισσότερο, όταν το κείμενο αυτό είναι τόσο περίπλοκο και πολυ-επίπεδο, όσο η Αποκάλυψη! Ένα κείμενο τόσο περίπλοκο, που μόλις τον 4ο αιώνα η Εκκλησία αποφάσισε ότι θα έπρεπε να το εισάγει στον Ιερό κανόνα της Αγίας Γραφής μαζί με τα άλλα βιβλία της! Πράγματι, συχνά συναντάμε ερμηνευτικά εγχειρίδια της Αποκάλυψης, που αρνούνται μία ερμηνεία, μόνο και μόνο επειδή έχουν εντοπίσει μία δεύτερη! Όμως το να υπάρχει μία δεύτερη ερμηνεία, αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκην, ότι ακυρώνει την πρώτη! Θα έδειχνε σοβαρή έλλειψη αντίληψης, το να προσπαθούμε να περιορίσουμε τον Θεόπνευστο λόγο, σε ένα (ή ελάχιστα) επίπεδα κατανόησης, παραγνωρίζοντας τη συνθετότητα της Θείας Σοφίας, (και παράλληλα την απλότητά της, να δίνει πλήθος νοημάτων στις ίδιες λέξεις!)

Ο σκοπός του παρόντος άρθρου λοιπόν, είναι να δείξουμε 12 ερμηνευτικά επίπεδα της Αποκάλυψης, όλα υπαρκτά, και όλα συνεπή με το Ευαγγέλιο. 12 ερμηνευτικά επίπεδα, διαχωρισμένα κατά ανθρώπινο αυθαίρετο τρόπο, μια και ο Θείος λόγος δεν δύναται να διασπασθεί, αλλά πάντα παραμένει πλήρης και ενιαίος ως βίωμα των αγίων. Και μόνο κατ' οικονομίαν το Ευαγγέλιο γίνεται λόγος, και κείμενο, και επί μέρους νοήματα, ώστε να μπορέσουμε να τον αφομοιώσουμε ως επί μέρους έννοιες. Γιατί δεν καλούμαστε από τον Θεό να "μάθουμε" τον Θείο λόγο, αλλά να τον ΒΙΩΣΟΥΜΕ. Και το βίωμα είναι πολύ διαφορετικό από την "εκλογίκευση" που κατ' ανάγκην κάνει η ανθρώπινη πεπερασμένη σκέψη. Το βίωμα είναι ενιαίο, και δίνεται στην "Πεντηκοστή" του κάθε "τελείου" ξεχωριστά. Η εκλογίκευση όμως είναι τών ατελών καθαιρομένων, που δεν αξιώθηκαν ακόμα να προσλάβουν "το όλον" του βιώματος της Θείας Ζωής, και της Θείας Υιοθεσίας και αναζητούν όσα ψήγματα κατάφεραν να εντοπίσουν, "όπως τα κυνάρια τρέφονται από τα ψίχουλα των τέκνων του Κυρίου τους" (Ματθαίος 15/ιε: 27).

Όταν λοιπόν διαβάζουμε το Θεόπνευστο κείμενο της Αποκάλυψης, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι (μεταξύ άλλων), μπορούμε να εντοπίσουμε και να διδαχθούμε από τα εξής ερμηνευτικά επίπεδα:

1. Λειτουργικό επίπεδο
Η Αποκάλυψη είναι ένα κατ' εξοχήν Λειτουργικό βιβλίο. Ολόκληρη είναι μία Ουράνια Θεία Λειτουργία, με τον Χριστό ως Επίσκοπο επί του Θρόνου, με 24 Πρεσβυτέρους, με αμέτρητους Αγγέλους - Διακόνους, με τα 4 ζώα, και τους όχλους των σεσωσμένων, δηλαδή τους εκπροσώπους της Κτίσεως ως Λαού της Εκκλησίας, με Θυμιάματα τις προσευχές των αγίων, των οποίων η βουλή ταυτίζεται με τη βουλή της Κεφαλής τους, του Χριστού, με υμνολογίες, με γονυκλισίες, με δοξολογία, με το "Αμήν" του λαού, και όλα όσα απαρτίζουν το Μυστήριο της Θείας Ζωής.

Η Θεία αυτή Λειτουργία είναι διαχρονική, αλλά ως Λειτουργικός Χρόνος, δεν έχει αρχή, μέση και τέλος. Τα πάντα στην κτίση, αφομοιώνονται στην αϊδιότητα της Θείας Ζωής. Συμπεριλαμβάνει και αφομοιώνει στο Λειτουργικό αυτό χρόνο, τη δημιουργία του κόσμου από τον Θεό, (μέσω μιας παράλληλης συμβολικής απαρίθμησης των Δημιουργικών ημερών), την ιστορία της εποχής του αποστόλου και αποκαλυπτή Ιωάννη, τη διαχρονική ιστορία του κόσμου, την πάλη του καλού και του κακού σε όλη την ιστορία, συγχέει εμφανώς την ιστορία της Εκκλησίας του Ισραήλ με τη διαχρονική ιστορία της Χριστιανικής Εκκλησία, προσωποποιώντας την στο πρόσωπο της Παναγίας, και όλα αυτά τα διαπλέκει με τα έσχατα, κορυφώνοντάς τα με την αιωνιότητα του Μέλλοντος αιώνος.

Έχοντας υπ' όψιν μας τη Λειτουργική αυτή διάσταση της Αποκάλυψης, μπορούμε ευκολότερα να διακρίνουμε στο βιβλίο αυτό την ουράνια εκείνη πραγματικότητα, της οποίας εικόνα αποτελεί η Χριστιανική Εκκλησία, (Εβραίους 10/ι:1), όπως σκιά υπήρξε η Εκκλησία του Ισραήλ. Μας βοηθάει επίσης να κατανοήσουμε, για ποιο λόγο είναι έτσι "βαλμένα" τα γεγονότα, χωρίς να σχηματίζουν εμφανή χρονική ακολουθία, όπως συμβαίνει στον επίγειο κοσμικό χρόνο.

2. Ιστορικό επίπεδο
Ένα δεύτερο ερμηνευτικό επίπεδο που διακρίνουμε στην Αποκάλυψη, είναι το Ιστορικό. Δεν πρόκειται ούτε για φανταστική μυθολογία, ούτε για συμβολική επινόηση. Τα δρώμενα στην ουράνια Θεία Λειτουργία, λαμβάνουν αφορμή από τα επίγεια γεγονότα, και αντιθέτως, τα επίγεια γεγονότα είναι αντανάκλαση και αποτέλεσμα ουρανίων αποφάσεων. Ιστορικές περιοχές και ιστορικά πρόσωπα της Μικράς Ασίας λαμβάνουν (στα πρώτα κεφάλαια της Αποκάλυψης), προφητικά και ποιμαντικά μηνύματα από τον Πρώτο Έσχατο Θεό, ενώ ταυτίζονται με πιστούς κάθε εποχής της ιστορίας, όπως η Παναγία μητέρα του Κυρίου μας ταυτίζεται με την Εκκλησία (Αποκ. 12/ιβ).

"Κρυμμένες" μέσα στους συμβολισμούς της Αποκάλυψης, είναι η ιστορία του Ισραήλ και η ιστορία της Ρωμαϊκή Αυτοκρατορίας, που τόσο έντονα απασχολούσαν τους Χριστιανούς του 1ου αιώνα, Εθνικής και Ιουδαϊκής καταγωγής. Πίσω από τους εσχατολογικούς συμβολισμούς της Χιλιετούς Βασιλείας, και της ουράνιας εξουσίας των Αγίων, σε όλη τη Χριστιανική περίοδο, που αυτή η βασιλεία συμβολίζει, ο προσεκτικός ερμηνευτής θα αντιληφθεί την πρόγνωση του Θεού για μία Χριστιανική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία 1000 ετών εγκόσμιας εξουσίας, πριν "περικυκλωθεί" από τα στρατεύματα των Αντιχρίστων και αλλωθεί.

Η ανθρώπινη ιστορία είτε παρελθοντική, είτε μελλοντική, διαδραματίζεται παράλληλα με την ουράνια Θεία Λειτουργία, και οδηγείται στο τέλος της, μέσα από την καταστροφή του παλαιού ουρανού και της παλαιάς γης, για να ανατείλει ο νέος ανέσπερος Μέλλοντας Αιώνας, σε μια Καινή Γη, και κάτω από έναν Καινό Ουρανό, όπου ο ήλιος δεν δύει, γιατί το φως της Καινής αυτής κτίσης προέρχεται από τον Ίδιο τον Θεό, και όχι από κτιστό φωστήρα.

Επίκεντρο της ιστορικής αυτής διάστασης της Αποκάλυψης, είναι ένας διαρκής πραγματικός και ιστορικός πόλεμος, που λαμβάνει χώρα, από τα επίγεια όργανα του Διαβόλου, (στρατιωτικά, εμπορικά και θρησκευτικά), εναντίον της Εκκλησίας και των Αγίων. Ένας πόλεμος που κορυφώνεται με μία αληθινή στρατιωτική εκστρατεία, αλλά όπου το στράτευμα του Σατανά συντρίβεται. Ως τότε όμως, στην ιστορία συμβαίνουν πλείστα δεινά, εξ αιτίας της ασέβειας του κόσμου, που οδηγούν σε πλήθος πληγές, σαν αυτές που υπέστη ο Φαραώ για τη δική του ασέβεια. Πρόκειται για μια "ανάπτυξη" των λόγων του Χριστού, όπως μας παραδόθηκαν στα Ευαγγέλια, όταν απαντώντας στους μαθητές του, μίλησε για τα δεινά της ιστορίας (Ματθαίος 24/κδ, Μάρκος 13/ιγ, και Λουκάς 21/κα). Πρόκειται για δεινά, που θα ακολουθούν σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας μία "κυκλική" τροχιά, σαν τις ωδίνες της ετοιμόγεννης, και που όσο η ιστορία προχωράει, θα γίνονται όλο και σφοδρότεροι οι "πόνοι" της ανθρωπότητας, ως τη λυτρωτική γέννηση της Καινής κτήσης (Ρωμαίος 8/η΄ 21-23).

Έχοντας υπ' όψιν το αληθινά ιστορικό επίπεδο της Αποκάλυψης, δεν θα παροδηγηθούμε πιστεύοντας ότι όλα είναι απλά σύμβολα, αλλά θα μπορούμε να δούμε την ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από το πρίσμα του αιωνίου Θείου Σχεδίου της σωτηρίας, και να εντοπίζουμε το "ιστορικό στίγμα" της κάθε εποχής στην οποία γεννηθήκαμε.

3. Οικολογικό επίπεδο
Ιδιαίτερη σημασία στην Αποκάλυψη φαίνεται να δίνεται στην κατά γράμμα επίγεια κτίση του Θεού. Εξαίρεται η συγγένεια της κτίσεως αυτής με τον βασιλιά της τον άνθρωπο, ο οποίος είναι άρρηκτα δεμένος με αυτή, όπως και με τα πνευματικά, όπως φαίνεται από τα 4 ζώα. Παράλληλα, οι ανθρώπινες ενέργειες περιγράφεται πώς οδηγούν σε σταδιακή και διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση της κτίσης.

Ένα "παράπονο" εκ μέρους του Θεού, μοιάζει να αναδύεται από τον παραλληλισμό των 7 σφραγίδων της Αποκάλυψης, με τις 7 Δημιουργικές ημέρες της Γένεσης. Μοιάζει σαν να θέλει να μας πει: "Δείτε! Εγώ σε 6 ημέρες έπλασα αυτό τον υπέροχο κόσμο για να βασιλεύετε σ' αυτόν, κι εσείς με τα έργα σας ακυρώσατε ένα προς ένα, όλα μου τα δημιουργικά δώρα!" Γι' αυτό και δηλώνεται με έμφαση στο τέλος: "και τα έθνη οργίστηκαν, και ήρθε η οργή σου, και ο καιρός των νεκρών, για να κριθούν, και να δώσεις τον μισθό στους δούλους σου, τους προφήτες, και στους αγίους, και σ' εκείνους που φοβούνται το όνομά σου, τους μικρούς και τους μεγάλους, και να φθείρεις αυτούς που φθείρουν τη γη" (Αποκάλυψη11/ια: 18).

Το Οικολογικό επίπεδο της Αποκάλυψης, μας καλεί να αγαπήσουμε την κτίση, της οποίας είμαστε κομμάτι και ιερείς, και να τη διαφυλάξουμε με εκτίμηση στον Δημιουργό μας, καθαρή και ευλογημένη, σαν τον Παράδεισο της Εδέμ.

4. Ερμηνευτική σύνοψη της Αγίας Γραφής
Θα ήταν παράλειψη, αν δεν αντιλαμβανόμασταν το ερμηνευτικό αυτό επίπεδο της Αποκάλυψης. Και όσο περισσότερο έχει διαβάσει κάποιος την Αγία Γραφή, τόσο περισσότερο το αντιλαμβάνεται αυτό. Η Αποκάλυψη, δεν είναι ΚΑΘΟΛΟΥ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ βιβλίο! Κυριολεκτικά η κάθε της πρόταση, μας παραπέμπει σε όλη την άλλη Αγία Γραφή (και όχι μόνο!). Κάθε φράση της Αποκάλυψης, μας θυμίζει άλλες (πολλές) φράσεις της Αγίας Γραφής, που είτε πανομοιότυπες, είτε παραλλαγμένες, μας δίνουν μία άλλη οπτική των φράσεων αυτών, πλήρως ενταγμένων στο Θείο Σχέδιο.

Στην Αποκάλυψη βρίσκουμε περισσότερες πληροφορίες για τη σημασία προφητειών της υπόλοιπης Αγίας Γραφής, όπως τα αγγελικά ζώα - πλάσματα, και "οι 6 άνδρες με όπλα κατασυντριμμού" που είδε ο Ιεζεκιήλ, όπως η ταυτότητα του Θηρίου που είδε ο Δανιήλ, η πόρνη του Ωσηέ, η Βαβυλώνα του Ησαϊα, τα θηρία εκ της θαλάσσης και εκ της ξηράς της Γενέσεως, ο ναός της λοιπής Πεντατεύχου, το "μη σημείο" του Χριστού, ο Αντίχριστος του Παύλου, και αμέτρητα ακόμα!

Η Αποκάλυψη, αποτελεί ένα πραγματικό "κλειδί" στην κατανόηση όλης της υπόλοιπης Αγίας Γραφής. Αλλά προϋποθέτει πολλή μελέτη!

5. Δογματικό επίπεδο ερμηνείας
Ένα τόσο μεγάλης σημασίας κείμενο, δεν θα μπορούσε να μην έχει τη δική του μεγάλη αξία στη δογματική καθοδήγηση και τεκμηρίωση της Ορθόδοξης πίστης των Χριστιανών. Σε αυτό βρίσκουν "το μπελά τους" όλες (!!!) οι αιρέσεις της ιστορίας! Από τους θνητοψυχίτες, που μένουν άναυδοι μόλις τους δείξε κάποιος "τις ψυχές των εσφαγμένων" να μιλούν και να προσεύχονται (Αποκ. 6/στ: 9), μέχρι τους Ευαγγελικούς που σαστίζουν, μόλις τους δείξει κάποιος τον λειτουργικό χαρακτήρα της Αποκάλυψης, και την εντολή του Κυρίου να προσκυνείται ο Επίσκοπος από τους Χριστιανούς (Αποκ. 3/γ: 7-10). Και από τους Αριανιστές, που τα χάνουν, μόλις τους δείξει κάποιος από την Αποκάλυψη, ποιος είναι ο Παλαιός των Ημερών, και ποιος είναι "το Α και το Ω", μέχρι τους Σαβελλιανιστές, που μπερδεύονται μόλις τους δείξει κάποιος τον Χριστό να κατονομάζει τον Πατέρα: "Θεό Του" (Αποκ. 3/γ: 12).

Είναι βέβαια αλήθεια ότι η Αποκάλυψη έχει γίνει (και διαρκώς γίνεται) αφορμή για πλήθος αιρέσεων και κακοδοξίες, από εσχατολογικές αιρέσεις, που την παρερμηνεύουν. Είναι όμως επίσης αλήθεια, ότι όταν κάποιος ορθοτομήσει και ερμηνεύσει επακριβώς το νόημά της, όλες αυτές οι παρερμηνείες αποδεικνύονται τόσο αστείες, που ακόμα και οι ίδιοι οι εμπνευστές τους μένουν εκστατικοί μπροστά στην αλήθεια.

6. Πολιτική τοποθέτηση
Κι όμως! Η Αποκάλυψη είναι ΚΑΙ πολιτικό βιβλίο! Οι οράσεις του Λευκού Ιππέα, (Αποκάλυψη 6/στ: 2 και 19/ιθ: 11, 16), του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που αποκαλείται: "Βασιλιάς Βασιλέων και Κύριος Κυρίων", είναι σαφέστατο πολιτικό μήνυμα, ότι όλες οι εξουσίες του κόσμου Του ανήκουν! Μάλιστα, προσδιορίζεται σαφώς η στιγμή που "οι βασιλείες του κόσμου έγιναν του Κυρίου μας και του Χριστού Του, και θα βασιλεύσει στους αιώνας των αιώνων" (Αποκ. 11/ια: 15). Μέχρι μάλιστα τη στιγμή που οι βασιλείες του κόσμου θα νικηθούν από τον Βασιλέα Χριστό (Αποκάλυψη 19/ιθ: 19, 20), οι Χριστιανοί καλούνται σε σαφή ανυπακοή προς εκείνες τις εντολές των επίγειων κυβερνήσεων, που στρέφονται κατά της Χριστιανικής μας πίστης (Αποκ. 13/ιγ: 8, 16, και 14/ιδ: 11).

Στην πραγματικότητα αυτό που δηλώνει το βιβλίο της Αποκάλυψης, είναι ότι οι πραγματικοί Βασιλείς της κτίσης, δεν είναι άλλοι από τους Αγίους, οι οποίοι συμβασιλεύουν με τον Χριστό για μία συμβολική περίοδο 1000 ετών, δηλαδή στη διάρκεια της μετά Χριστόν εποχής (Αποκ. 20/κ: 4,6). Αυτοί με τις προσευχές τους κατευθύνουν τον κόσμο (Αποκ. 8/η: 3-6) σε μια ευτυχή έκβαση, ως φωνή Κυρίου, του Οποίου είναι και Σώμα.

Η Αποκάλυψη μας δίνει παραστατικά αυτό που καταγράφεται και στην προς Εβραίους επιστολή: "Δεν έχουμε εδώ πόλη (πρωτεύουσα κράτους) διαμένουσα, αλλά τη μέλλουσα επιζητούμε" (Εβραίους 13/ιγ: 14).

7. Εσχατολογικό επίπεδο
Η Αποκάλυψη, (ως προφητικό βιβλίο), δεν παραλείπει να δίνει εσχατολογική προοπτική σε κάθε του έκφραση. Το κάθε τι, (ακόμα και όταν αυτό αναφέρεται σε γεγονότα της εποχής του Ιωάννη), έχει και βαθύτερα επίπεδα κατανόησης, εφαρμοζόμενο σε βάθος χρόνου, και μάλιστα στην τελική και δραματικότερη περίοδο της ιστορίας!

Η έλευση του Αντιχρίστου, οι προσπάθειές του επικράτησης, οι νίκες του και η τελική του ήττα, είναι βασικά ζητήματα του βιβλίου της Αποκάλυψης. Είναι ένα "λυχνάρι που φέγγει σε σκοτεινό τόπο, ώσπου να διαυγάσει η αυγή, και ο Φωσφόρος να ανατείλει στις καρδιές μας". Μάλιστα είναι εντυπωσιακό, το πώς περιγράφει παράλληλα, όχι μόνο τα έσχατα του κόσμου όλου ως συνόλου, αλλά και ειδικότερα του κατά σάρκα Ισραήλ, ενός λαού που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της σωτηρίας μας, και που φαίνεται ότι θα παίξει και στο μέλλον! (Ρωμαίους 9/θ΄). Αν το θυμόμαστε αυτό, δεν θα περιορίσουμε το νόημα της Αποκάλυψης ούτε μόνο σε ένα έθνος, ούτε μόνο σε παγκόσμια κλίμακα. Αλλά θα κατανοήσουμε, ότι όταν ο Θεός μιλάει, ο λόγος του είναι πολυεπίπεδος και περιεκτικός, και σε αυτόν κλείνει όλα τα μυστήρια.

8. Ψυχοθεραπευτικό επίπεδο
Πώς θα έλειπε μια τέτοια ερμηνεία, από ένα βιβλίο σωτηρίας; Γιατί μπορεί να μιλάει στους Επισκόπους των 7 Εκκλησιών της Μικράς Ασίας, αλλά μέσα απ' αυτούς, μιλάει παράλληλα και στον ΚΑΘΕ Χριστιανό, είτε αυτός είναι "θερμός", είτε "ψυχρός", είτε "χλιαρός". Είτε είναι άγιος, είτε "νεκρός" πνευματικά. Είτε είναι ζηλωτής, είτε "άφησε την πρώτη αγάπη του" προς τον Χριστό.

Η ίδια η πάλη της Εκκλησίας προς τον Αντίχριστο, είναι η ίδια η πάλη του κάθε Χριστιανού προς τον Σατανά. Μία διαρκής μάχη λογισμών και πίστης, πτώσεων και επιτυχιών πλαισιώνουν τον αθλούμενο Χριστιανό, με στόχο το στεφάνι της Ζωής και τον Λευκό Χιτώνα της δικαίωσης.

Αν αυτό το θυμόμαστε διαβάζοντας την Αποκάλυψη, θα διαπιστώσουμε ότι είναι κάτι πολύ πιο "προσωπικό", από ένα εσχατολογικό βιβλίο, με μοναδικά και εξειδικευμένα μηνύματα για τον καθένα μας.

9. Εκκλησιολογικό επίπεδο
Πολύ σημαντικό ρόλο στην Αποκάλυψη, φανερώνει η Εκκλησιολογική της ερμηνεία. Όχι μόνο επειδή είναι Λειτουργικό Κείμενο, με θυσιαστήριο και μετοχή στο Σώμα και το Αίμα του Κυρίου, υπό τον Επίσκοπο, αλλά και λόγω των αναφορών της στην Εκκλησία.

Υπάρχει αναφορά, τόσο στην Εκκλησία του Ισραήλ, όσο και στη Χριστιανική Εκκλησία, πάντοτε αφομοιωμένες με την Παναγία, τη "γυναίκα" της Γένεσης 3/γ, και ταυτόχρονα της Αποκάλυψης 12/ιβ΄, η οποία πατάει πάνω στη Σελήνη, (επειδή η Εκκλησία στηρίχθηκε πάνω στην Παλαιά Διαθήκη), αλλά είναι ενδεδυμένη τον Ήλιο, ντυμένη τον Χριστό, ως Σώμα Του και Νύμφη Του. Ως Εκκλησία του Ισραήλ είναι μητέρα Του, γιατί τον γεννάει κατά την ανθρώπινη φύση Του, αλλά ως Χριστιανική Εκκλησία είναι Σώμα Του και Νύμφη Του (Αποκάλυψη 21/κα 1-5). Και αποβαίνει ταυτισμένη με την Παναγία, η οποία ως "γυναίκα" πέτυχε όσα απέτυχε η Εύα, και έδωσε σάρκα στον Υιό του Θεού, όπως η Εκκλησία αποβαίνει σάρκα Του. Κυνηγήθηκε από τον Διάβολο και έφυγε στην "έρημο", στην Αίγυπτο η Παναγία, σε ερήμωση ο Ισραήλ, σε έρημο παθών ο Χριστιανός, σε έρημες "σπηλιές" οι εσχατολογικοί Μάρτυρες του Αντιχρίστου. Γέννησε τον Χριστό ο Ισραήλ, όπως τον γεννά μέσα του ο κάθε άγιος, και όπως τον γέννησε και η Παναγία, η οποία ήταν το αποκορύφωμα και η προσωποποίηση της Παλαιάς Διαθήκης, και παράλληλα ενδύθηκε το Φως της Καινής ως Παναγία Βασιλομήτωρ.

Στην Αποκάλυψη, ιδιαίτερα στο 7/ζ΄ κεφάλαιο, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη μετοχή στο Σώμα του Χριστού, τόσο από έναν πεπερασμένο αριθμό εξ Ιουδαίων Χριστιανών, όσο και από ένα αναρίθμητο μεγάλο πλήθος όλων των Εθνών. Και όλοι αυτοί μαζί, ανήκουν στη "Σκηνή" του Θεού που στο 21/κα΄ κεφάλαιο, κατεβαίνει κατά τον Μέλλοντα Αιώνα, από τους Καινούς Ουρανούς στην Καινή γη, ως "νύμφη" του Άσματος Ασμάτων, "στολισμένη για τον άνδρα της", τον Κύριο Ιησού Χριστό.

Και κατά το τέλος της Αποκάλυψης, αυτή η νύμφη, εμφανίζεται σαν "πόλη", σαν πρωτεύουσα της Βασιλείας του Κυρίου, όπου κατοικούν οι σεσωσμένοι, φωτιζόμενοι από το Φως του Θεού, και όπου δεν θα υπάρχει "όποιος αγαπά και φυλάει το ψεύδος". Είναι η ίδια η "Νύμφη" του Αρνίου, που στο τέλος της Αποκάλυψης, εμφανίζεται να αναζητάει ερωτευμένη, τον Νυμφίο και Ποιμένα της, φωνάζοντας με πόθο στον "Ερχόμενο": "Έλα!" Η πρόσκληση του κάθε Χριστιανού προς τον Ποιμένα τον ψυχών μας, στον οποίο ανήκει κάθε δόξα και τιμή και προσκύνηση, και όλη η ζωή μας.

Ναι, η Αποκάλυψη, δεν είναι μόνο ένα βιβλίο προφητείας, αλλά και ένα δεύτερο βιβλίο αγάπης, μετά από το Άσμα Ασμάτων, όπου Αυτός που πόθησε τα πλάσματά Του προ καταβολής κόσμου, και έδωσε μέχρι και τη ζωή Του γι' αυτά, γίνεται ο ποθούμενος από τα πλάσματά Του, που φθάνουν με τη σειρά τους ως τον μαρτυρικό θάνατο γι' Αυτόν, για να Τον συναντήσουν ντυμένοι στα λευκά, σαν νύφη, σε έναν Καινούργιο κόσμο, ανα-πλασμένο γι' αυτούς!

10. Επίπεδο Συμβόλων
Ένας καταιγισμός συμβόλων "βομβαρδίζει" την αντίληψη του αναγνώστη της Αποκάλυψης. Ο Κύριος Ιησούς, ο "ομιλών δια παραβολών" στα Ευαγγέλια, συνεχίζει να μιλάει με εικόνες και εδώ. Μία εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις! Και πόσες εικόνες μας δίνει, ώστε να διευρύνει την αντίληψή μας, στην κατανόηση των Μυστηρίων Του!

Από την πρώτη στιγμή, "λυχνίες" και "αστέρες" και "άγγελοι", μας εισάγουν στον θαυμαστό κόσμο του ουρανίου φωτός της Εκκλησίας. Μία πανδαισία συμβολισμών για την κτίση, για τους αγίους οι αστέρες, για τη δικαίωση το λευκό, για τη νίκη οι φοίνικες, για τη θυσία το αρνί, για το μαρτύριο η Αγία Τράπεζα (το θυσιαστήριο, όπου αντί για τα λείψανα των αγίων στην επίγεια Τράπεζα, υπάρχουν στον ουρανό οι ψυχές τους). Φωνές, βροντές και αστραπές, είναι ο ήχος τη φωνής του Θεού, που ταυτίζεται στην Αποκάλυψη με τον ήχο της φωνής των αγίων, καθώς το Πνεύμα το Άγιο "συμμαρτυρεί και συμπροσεύχεται με το πνεύμα τους" κατά τον απόστολο Παύλο!

Και απέναντι στην Αγία Τριάδα, (στον καθήμενο επί του θρόνου, στο Αρνίο και στο Άγιο Πνεύμα), μία συμβολική σατανική τριάδα, του Δράκοντα, του Αντιχρίστου θηρίου εκ της θαλάσσης, και του Ψευδοπροφήτη του εκ της ξηράς, ανέρχεται για σύγκρουση. Και απέναντι στην αγνή παρθένο Εκκλησία, αφομοιωμένη με την Παναγία Βασίλισσά μας, την επουράνια πόλη Σιών, στέκεται μία άλλη πόλη, επίγεια, "η Βαβυλώνα η Μεγάλη, η μητέρα των πορνών και των βδελυγμάτων της γης". Αλλά αντίθετα με τη σχέση αγάπης που υπάρχει στον Χριστό και στην Εκκλησία, μεταξύ του Θηρίου και της Βαβυλώνας υπάρχει συμφεροντολογικό μίσος, που όταν "στερεύουν" τα ύδατα της κοσμοπλημμύρας που τη συγκρατούν, το Αντίχριστο θηρίο δεν τη χρειάζεται πλέον, και την κατακαίει.

Αμέτρητοι τόμοι θα μπορούσαν να γραφτούν, αποσυμβολίζοντας τους συμβολισμούς της Αποκάλυψης. Απύθμενο βάθος γνώσης των Μυστηρίων του Θεού, που ο Κύριος φυλάει για όσους με αγάπη και πόθο μοχθήσουν να ανασύρουν όσο καταφέρουν από το ζωντανό νερό του φρέατος του Ιακώβ.

11. Προειδοποιητικό μήνυμα
Όμως η Αποκάλυψη έχει ένα μήνυμα και για τους ασεβείς! Αυτούς που τη διαβάζουν με μίσος και απάθεια. Εκεί το μήνυμά της δεν είναι καθόλου "κρυπτογραφημένο", αλλά ευθές και ξεκάθαρο, ώστε να μη χρειάζεται μόχθο και κόπο για να γίνει κατανοητό, και κανένας από τους ράθυμους να μη βρει δικαιολογία ότι δεν το κατανόησε. Το νόημα είναι σαφές: Όσοι θέσουν τον εαυτό τους στην υπηρεσία του Αντίχριστου Θηρίου, (λαμβάνοντας το χάραγμα στο μέτωπο και στο χέρι το δεξί), "οι αμετανόητοι ειδωλολάτρες, και πόρνοι, και ψεύτες, θα βασανισθούν στη λίμνη που καίει με φωτιά και θειάφι" (Αποκ. 14/ιδ: 10), και "ο βασανισμός τους ανεβαίνει εις αιώνες αιώνων"! (Αποκ. 14/ιδ: 11) Όλοι όσοι ενσυνείδητα πάρουν θέση ενάντια στον Χριστό, και θαυμάσουν το Αντίχριστο θηρίο, δεν έχουν θέση στην Αιώνια Πόλη και στο φως, αλλά θα βιώσουν το φως του Θεού ως φωτιά, βασανιζόμενοι από το μίσος των ψυχών τους.

Σε αντίθεση με την προστασία που παρέχει ο Θεός στους πιστούς, στους ασεβείς δείχνει ένα άλλο πρόσωπο, εγκαταλείποντάς τους στο μίσος της Σατανικής Τριάδας (Δράκοντα - Θηρίου - Ψευδοπροφήτη) που επέλεξαν, χωρίς ελπίδα σωτηρίας και αναψυχής.

Γνωρίζοντας η Αποκάλυψη το μίσος των ασεβών, δεν προσπαθεί καθόλου να "χρυσώσει το χάπι". Ευθέως τους προειδοποιεί για την κατάληξη των επιλογών τους, και πράγματι να τους τρομάξει, για το δικό τους καλό. Επειδή ο Θεός γνωρίζει, ότι με όσα θα πάθουν, όχι μόνο δεν θα μετανοήσουν, αλλά θα "βλασφημήσουν τον Θεό τού ουρανού για τους πόνους τους και για τα έλκη τους, και δεν θα μετανοήσουν από τα έργα τους" (Αποκάλυψις 16/ιστ: 11), δεν τους καλοπιάνει. Ευθέως τους ξεκαθαρίζει και τους προειδοποιεί, (έστω και αν τον βλασφημίσουν, κάτι που θα το κάνουν ούτως ή άλλως), με τα λόγια: "Όποιος αδικεί, ας αδικήσει ακόμα· και όποιος είναι μολυσμένος, ας μολυνθεί ακόμα· και ο δίκαιος ας γίνει ακόμα πιο δίκαιος, και ο άγιος ας γίνει ακόμα πιο άγιος. Και δείτε! Έρχομαι γρήγορα· και ο μισθός μου είναι μαζί μου, για να αποδώσω σε κάθε έναν κατά το έργο του" (Αποκάλυψη 22/κβ: 11,12).

12. Μήνυμα ενθάρρυνσης
Σε αντίθεση όμως με το προειδοποιητικό μήνυμα στους ασεβείς, υπάρχει παρηγορητικό μήνυμα προς τους πιστούς:

"Δείτε! Η σκηνή τού Θεού μαζί με τους ανθρώπους! Και θα σκηνώσει μαζί τους, κι αυτοί θα είναι λαοί του, κι αυτός ο Θεός θα είναι μαζί τους Θεός τους. Και ο Θεός θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πλέον· ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πλέον· επειδή, τα πρώτα παρήλθαν. Κι αυτός που κάθεται επάνω στον θρόνο είπε: Δείτε! Κάνω καινούργια τα πάντα! ...αυτά τα λόγια είναι αληθινά και πιστά" (Αποκάλυψη 21/κα: 3-5).

Ως τότε όμως, δεν κρύβει στους πιστούς, ότι τους περιμένουν πολλά δεινά. Αλλά για τον Θεό ακόμα και ο θάνατος δεν είναι ανίκητος. Το ξεκάθαρο μήνυμα ελπίδας και ενίσχυσης της Αποκάλυψης, είναι ένα μήνυμα που πρέπει να ηχεί στα αυτιά κάθε Χριστιανού. Ένα διαχρονικό μήνυμα, που ενίσχυε, ενισχύει και θα ενισχύει τους Χριστιανούς, σε όλη την εγκόσμια ιστορία, ως το τέλος του παλαιού κόσμου:

"Μη φοβάσαι τίποτε από όσα πρόκειται να πάθεις· πρόσεξε, ο διάβολος πρόκειται να βάλει μερικούς από σας σε φυλακή, για να δοκιμαστείτε... Γίνε πιστός μέχρι θανάτου, και θα σου δώσω το στεφάνι τής ζωής" (Αποκάλυψη 2/β: 10).

Επίλογος
Το βιβλίο της Αποκάλυψης είναι ένα πραγματικά Θεόπνευστο βιβλίο, και αυτό μπορεί να το "νιώσει" και να το επιβεβαιώσει οποιοσδήποτε γνωρίζει τη Χριστιανική πίστη σε βάθος, ώστε να μπορεί να το "σταθμίσει" στη σκέψη και τη συνείδησή του. Αυτό το βιβλίο δεν θα μπορούσε ποτέ να γραφθεί από ανθρώπινη έμπνευση, δεν θα μπορούσε ποτέ να "ανακαλύψει" τέτοιες οράσεις, τόσο βάθος, τόση σοφία. Δεν θα μπορούσε ποτέ απλός άνθρωπος να εκφρασθεί σε τόσα ερμηνευτικά επίπεδα ταυτόχρονα, με τέτοια αρμονία, και με τέτοια συνοχή.

Δεν θα μπορούσε ποτέ κανείς να συνοψίσει τόσο απόλυτα και τόσο σωστά όλα τα υπόλοιπα βιβλία της Αγίας Γραφής σε ένα μικρό βιβλίο. Κανείς δεν θα μπορούσε να προφητεύσει, να ενισχύσει, να προειδοποιήσει, να θεολογήσει, να δογματίσει, να ιστορίσει με τόσο πυκνά νοήματα και σε τόσο βάθος, και να δοξολογήσει με τόση ακρίβεια και Επίγνωση, τον Ποιητή του Ουρανού και της γης.

Η Αποκάλυψη, είναι ένα σημαντικό και ευλογημένο δώρο του Θεού στην Εκκλησία Του. Μελετήστε την, και ο Κύριος θα σας αποκαλύψει κατά την καρδιά σας εκείνο το θησαυρό γνώσεως και σοφίας, που αναλογεί στον καθένα.

Μην εξετάζεις τις κρίσεις του Θεού, γιατί Εκείνος τις κάνει δίκαια και όπως ξέρει, ενώ εσύ τις περνάς για άδικες.

Ένας ασκητής βλέποντας την αδικία πού υπάρχει στον κόσμο προσευχόταν στο Θεό και του ζητούσε να του αποκαλύψει το λόγο που δίκαιοι και ευλαβείς άνθρωποι δυστυχούν και βασανίζονται άδικα, ενώ άδικοι και αμαρτωλοί πλουτίζουν και αναπαύονται.

Ενώ προσευχόταν ο ασκητής να του αποκαλύψει ο Θεός το μυστήριο, άκουσε φωνή που του έλεγε:

- Μη ζητάς εκείνα που δε φτάνει ο νους σου και η δύναμη της γνώσης σου. Ούτε να ερευνάς τα απόκρυφα, γιατί τα κρίματα του Θεού είναι άβυσσος. Αλλά, επειδή ζήτησες να μάθεις, κατέβα στον κόσμο και κάθισε σ' ένα μέρος και πρόσεχε αυτά που θα δεις, για να καταλάβεις από τη μικρή αυτή δοκιμή, ένα μικρό μέρος από τις κρίσεις του Θεού.Θα γνωρίσεις τότε ότι είναι ανεξερεύνητη και ανεξιχνίαστη η προνοητική διακυβέρνηση του Θεού για όλα.

Ο γέροντας, όταν τ' άκουσε αυτά, κατέβηκε με πολλή προσοχή στον κόσμο κι έφτασε σ' ένα λιβάδι που το διέσχιζε ένας πολυσύχναστος δρόμος. Εκεί κοντά ήταν μία βρύση κι ένα γέρικο δέντρο, στην κουφάλα του οποίου μπήκε ο γέροντας και κρύφτηκε καλά.

Μετά από λίγο πέρασε ένας πλούσιος πάνω στο άλογό του. Σταμάτησε για λίγο στη βρύση, για να πιει νερό και να ξεκουραστεί. Αφού ξεδίψασε, έβγαλε από την τσέπη του ένα πουγκί με εκατό φλουριά και τα μετρούσε. Όταν τελείωσε το μέτρημα, θέλησε πάλι να τα βάλει στη θέση τους. Χωρίς όμως να το καταλάβει, το πουγκί έπεσε στα χόρτα. Έφαγε, ξεκουράστηκε, κοιμήθηκε και μετά καβαλίκεψε το άλογο κι έφυγε χωρίς ν' αντιληφθεί τίποτα για τα φλουριά. Μετά από λίγο ήρθε άλλος περαστικός στη βρύση, βρήκε το πουγκί με τα φλουριά, το πήρε κι έφυγε τρέχοντας μέσ' απ' τα χωράφια. Πέρασε λίγη ώρα και φάνηκε άλλος περαστικός. Κουρασμένος, όπως ήταν, σταμάτησε κι αυτός στη βρύση, πήρε λίγο νεράκι, έβγαλε και λίγο ψωμάκι από ένα μαντήλι και κάθισε να φάει.

Την ώρα, που ο φτωχός εκείνος έτρωγε, φάνηκε ο πλούσιος καβαλάρης εξαγριωμένος, με αλλοιωμένο το πρόσωπο από οργή, και όρμισε επάνω του. Με θυμό φώναζε να του δώσει τα φλουριά του. Ο φτωχός, μη έχοντας ιδέα για τα φλουριά, διαβεβαίωνε με όρκους πως δεν είδε τέτοιο πράγμα. Εκείνος όμως, όπως ήταν θυμωμένος, άρχισε να τον δέρνει και να τον χτυπά, μέχρι που τον θανάτωσε. Έψαξε μετά όλα τα ρούχα του φτωχού, δεν βρήκε τίποτα και έφυγε λυπημένος.

Ο γέροντας εκείνος τα έβλεπε όλα αυτά μέσα απ' την κουφάλα και θαύμαζε. Λυπόταν πολύ κι έκλαιγε για τον άδικο φόνο που είδε και προσευχόμενος στον Κύριο, έλεγε:

- Κύριε, τι σημαίνει αυτό το θέλημά Σου; Γνώρισε μου, Σε παρακαλώ, πώς υπομένει η αγαθότητα Σου τέτοια αδικία. άλλος έχασε τα φλουριά, άλλος τα βρήκε κι άλλος άδικα φονεύθηκε!

Ενώ ο γέροντας προσευχόταν με δάκρυα, κατέβηκε ο άγγελος Κυρίου και του είπε: Μη λυπάσαι, γέροντα, ούτε να σου κακοφαίνεται και να νομίζεις ότι όλα αυτά γίνονται τάχα χωρίς θέλημα Θεού. Αλλά άπ' αυτά πού συμβαίνουν, άλλα γίνονται κατά παραχώρηση, άλλα για παίδευση κι άλλα κατά οικονομία. άκουσε λοιπόν:

Αυτός που έχασε τα φλουριά είναι γείτονας εκείνου που τα βρήκε. Ο τελευταίος είχε ένα περιβόλι αξίας εκατό φλουριών. Ο πλούσιος, επειδή ήταν πλεονέκτης, τον εξανάγκασε να του το δώσει για πενήντα φλουριά. Ο φτωχός εκείνος, μη έχοντας τι να κάνει, παρακαλούσε το Θεό να κάνει την εκδίκηση. Γι' αυτό και οικονόμησε ο Θεός και του τα έδωσε διπλά. Εκείνος, πάλι, ο φτωχός, ο κουρασμένος, που δεν βρήκε τίποτα και φονεύτηκε άδικα, είχε κάνει μια φορά φόνο. Μετανόησε όμως ειλικρινά και σ' όλη την υπόλοιπη ζωή του τα έργα του ήταν χριστιανικά και θεάρεστα. Διαρκώς παρακαλούσε το Θεό να τον συγχωρέσει για το φόνο που διέπραξε και συνήθιζε να λέει: «Θεέ μου, τέτοιο θάνατο πού έδωσα, ίδιο να μου δώσεις!». Βέβαια, ο Κύριός μας τον είχε συγχωρέσει από την πρώτη στιγμή πού εκδήλωσε τη μετάνοιά του. Συγκινήθηκε όμως ιδιαίτερα από το φιλότιμο του παιδιού του, το οποίο όχι μόνο φρόντιζε για την τήρηση των εντολών του, αλλά ήθελε και να πληρώσει για το παλιό του φταίξιμο. Έτσι δεν του χάλασε το χατίρι, επέτρεψε να πεθάνει με βίαιο τρόπο - όπως του το είχε ζητήσει - και το πήρε κοντά Του, χαρίζοντας του μάλιστα και λαμπρό στεφάνι γι' αυτό του το φιλότιμο!

Ο άλλος, τέλος, ο πλεονέκτης, που έχασε τα φλουριά κι έκανε το φόνο, θα κολαζόταν για την πλεονεξία και τη φιλαργυρία του. Το άφησε λοιπόν ο Θεός να πέσει στο αμάρτημα του φόνου για να πονέσει η ψυχή του και να έρθει σε μετάνοια. Με την αφορμή αυτή αφήνει τώρα τον κόσμο και πάει να γίνει καλόγερος!

»Λοιπόν, πού, σε ποια περίπτωση, βλέπεις να ήταν άδικος ή σκληρός και άπονος ο Θεός; Γι' αυτό στο εξής να μην πολυεξετάζεις τις κρίσεις του Θεού, γιατί Εκείνος τις κάνει δίκαια και όπως ξέρει, ενώ εσύ τις περνάς για άδικες.

Ήρθαν τα ....πρακτικά τσιπάκια για συναλλαγές. Το τοποθετείς μέσα μόνος σου

Η εποχή του μικροτσίπ και του χαράγματος είναι πολύ πιο κοντά απ’ όσο φαντάζεστε

και ήδη στα περισσότερα σημεία του πλανήτη έχουν εμφυτευθεί ηλεκτρονικά τσιπ, προκειμένου αργότερα να δοθούν μαζικά, αντικαθιστώντας ενδεχομένως τις «έξυπνες» κάρτες.

Στην Τσεχία ήδη 20 άτομα επέτρεψαν την εμφύτευση κάτω από το δέρμα τους ηλεκτρονικών μικροτσίπ, με τα οποία πουλάς και αγοράζεις, για την ώρα με Bitcoins, το ηλεκτρονικό εκείνο νόμισμα που χρησιμοποιείται πειραματικά και ήθελε να επιβληθεί και στην Ελλάδα από τους κυβερνώντες, αμέσως μετά το σχετικά πρόσφατο δημοψήφισμα.

Τα εν λόγω τσιπς είναι εξαιρετικά μικρά και μπαίνουν στο πίσω μέρος του χεριού, ανάμεσα στον δείκτη και στον αντίχειρα.

«Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Εφόσον το αγοράσετε, σας έρχεται πακεταρισμένο και ήδη μέσα στην σύριγγα για να το εμφυτεύσετε μόνοι σας», αναφέρει ο εκπρόσωπος της εταιρείας Paralelni Polis με σήμα την πυραμίδα, Jan Hubík, μιλώντας στο ρωσικό Sputnik.

«Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι απολυμάνετε το χέρι σας, να ανοίξετε την συσκευασία σε αποστειρωμένο περιβάλλον και να κάνετε την ένεση», προσθέτει αναφέροντας πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι στην Τσεχία θέλουν ένα τέτοιο τσιπ.

Οι κήρυκες της αληθείας

Έρχεται ο αντίχριστος....Ε! και λοιπόν;

Νομίζετε ότι θα μείνουμε εντελώς απροστάτευτοι μπροστά στο δολοφονικό μένος του αντίχριστου;

Όχι βέβαια. Δεν θα μας αφήσει ο Πανάγαθος Θεός, χωρίς προστασία. Θα μας στείλει τους δύο υπεσχεμένους προφήτες, τον Ηλία και τον Ενώχ, που είναι αδύνατον να τους προσβάλει οποιαδήποτε δύναμη του αντίχριστου, χωρίς την παραχώρηση του Θεού:

• Τους κήρυκες της αλήθειας, της ελευθερίας και της μετάνοιας, που δεν πέθαναν ποτέ.
• Τους πρωτοστάτες των πιστών, που θα φέρουν το μήνυμα της Δευτέρας Παρουσίας του Θεού.
• Τους ζηλωτές της πίστης και τους πρόμαχους, που θα διδάξουν τον λαό, θα στερεώσουν την πίστη, θα επιστρέψουν πλανεμένους και θα καταγγείλουν την πλάνη του αντίχριστου.
• Τα όργανα του θελήματος του Θεού.
• Τα πνευματικά αντιστασιακά αναστήματα της τυραννίας και της αιχμαλωσίας.
• Τις γενναίες θεοφόρες ψυχές.
• Τους οπλισμένους με θεϊκή δύναμη, που θα μπορούν:
1. Nα μεταβάλλουν ακόμη και το νερό σε αίμα.
2. Nα κάνουν τον ουρανό να μη βρέχει
3. Nα προκαλέσουν πείνα.

Ο αντίχριστος - κατά παραχώρηση του Θεού - θα σκοτώσει τους δύο μάρτυρες, αλλά η νίκη αυτή θα είναι πρόσκαιρη, διότι μετά από τρεισήμισι ημέρες, οι δύο μάρτυρες θ’ αναστηθούν, θ’ ανέβουν στον Ουρανό και οι εχθροί τους, θα μείνουν... άναυδοι!!!

Η ανάβαση αυτή, σηματοδοτεί το θρίαμβο της Εκκλησίας του Χριστού και προαναγγέλλει την κοινή ανάσταση, που θα γίνει μετά από λίγο, στην ένδοξη ανάβαση στον Ουρανό, αυτών που έχουν σωθεί.

Ο αντίχριστος, θα κερδίσει τη μάχη, αλλά όχι τον πόλεμο.

Θα τον προσκυνήσουν οι άνθρωποι, που δεν αγάπησαν τον Αληθινό Θεό, με όλη τη δύναμη της καρδιάς τους, με όλη τη δύναμη της ψυχής τους και με όλη τη δύναμη της διανοίας τους και οι πιστοί του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, που δε θα προσκυνήσουν τον αντίχριστο, θα διωχθούν, θα βασανιστούν και θα αναδειχθούν σε αληθινούς γίγαντες.

Τότε, η ζωή των χριστιανών θα είναι μαρτυρική κι ανυπόφορη, διότι θα επικρατεί μεγάλο πένθος στην Εκκλησία και δε θα υπάρχει:

• ούτε Προσφορά,
• ούτε Θυμίαμα,
• ούτε Θεία Κοινωνία,
• ούτε Λατρεία στον Αληθινό Τριαδικό Θεό.

Ο χριστιανισμός - η μεγαλύτερη εκπολιτιστική, ημερωτική και προοδευτική δύναμη - που εξέθρεψε και περιέθαλψε το πνεύμα του υγιούς πολιτισμού στο άτομο, στην οικογένεια, στο έθνος, στο κράτος με την καλλιέργεια της ψυχής κι είναι η ψυχή του πολιτισμού θα εξαφανιστεί!!! Θα γίνει... αντιχριστιανικός μεσαίωνας!!!

Τα χριστιανικά ήθη κι έθιμα θα μεταβληθούν και θα λάβουν τη σφραγίδα του αντιχρίστου.

Η Θεία Λατρεία θα βεβηλωθεί. Οι ναοί θα ρημάξουν. Οι φιλόχριστοι θα δακρύζουν, διότι δε θα υπάρχει πουθενά λόγος Θεού και κήρυγμα και θα φύγουν στην έρημο, στις σπηλιές και στις οπές της γης. Εκεί θα είναι ο τόπος προσευχής, άσκησης κι ενδυνάμωσης πολλών ψυχών, που δε θα δηλώσουν υποταγή στον άνομο. Εκεί θα προστατευθούν από τον Κύριο, αν και ο αντίχριστος θα ψάχνει να τους βρει, για να τους σφραγίσει.

Θα υπάρξουν όμως και Χριστιανοί, που θα παλέψουν «στα ίσια» μαζί του, ομολογούντες το Χριστό. Χριστιανοί, που θα υπομένουν τον τρόμο και τα φρικτά βασανιστήρια του αντίχριστου. Γενναιόψυχα Παλικάρια του Χριστού, που θα κουρελιάσουν, με την πίστη και την αγάπη τους προς τον Κύριο, τον αλαζόνα τύραννο. Τέτοια προσβολή ο σατανάς δε θα την ανεχθεί και θ’ αφηνιάσει.

Μετά την επικράτησή του, ο αντίχριστος θα νομίσει, ότι είναι πια βασιλιάς, άρχοντας και κυρίαρχος όλου του κόσμου. Θα νομίσει - μέσα στην εωσφορική του παραζάλη - ότι θα μπορέσει να αντιταχθεί στον Κύριο, κατά τη φοβερή ημέρα του ερχομού Του, της Δευτέρας Του Παρουσίας. Θα ξεχάσει ότι είναι «ο υιός της απωλείας».

Δε γνωρίζει ο κακομοίρης, ότι η βασιλεία του θα καταργηθεί και ότι θα τον αρπάξει, το πυρ της αιώνιας κόλασης μαζί με τους οπαδούς του. Θα ζει με το όνειρο της παντοτινής του κυριαρχίας.

Πριν γίνει η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, συντρίβεται σαν μυρμηγκάκι, καταλύεται το κράτος του και τσακίζεται η κυριαρχία του. Τότε θα εξαφανιστεί το κακό και ο θάνατος. Τότε παύουν τα επίγεια και αρχίζουν τα επουράνια.

Αγαπητοί χριστιανοί,

Μας καλεί ο Κύριος να δείξουμε ηρωισμό και αντοχή, στις κακοπάθειες υπέρ της χριστιανικής πίστης. Και η ουράνια φωνή της Αποκάλυψης, είναι θεία υπόσχεση, που έδωσε και θα δίνει δύναμη κι ενθουσιασμό στις ψυχές των πιστών.

Ο Κύριος μετράει τον Πνευματικό Ναό Του.

Κάποιοι θα μείνουν απ’ έξω. Αυτοί, που αμετανόητα μένουν μακριά από την Εκκλησία, μακριά από την αληθινή πίστη και τη μυστηριακή ζωή.

Όμως πόσοι και ποιοί θα μπούμε μέσα να σωθούμε;

Πώς θα γίνει η ανακαίνιση της κτίσης; (Αναλυτικό, πολύ ενδιαφέρον άρθρο που πρέπει να το διαβάσουν όλοι)

Είναι σαφής διδασκαλία της Εκκλησίας ότι η κτίση είναι δημιούργημα του Θεού, ότι δέχθηκε την φθορά από την πτώση του ανθρώπου και ότι και αυτή θα ελευθερωθεί από αυτήν την φθαρτότητα.

Στην εκκλησιαστική παράδοση κάνουμε λόγο περισσότερο για κτίση παρά για φύση. Η λέξη φύση αναφέρεται σε κάτι φυσικό, ενώ η λέξη κτίση δείχνει το κτιστό, κάτι που δημιουργήθηκε, ενώ δεν υπήρχε προηγουμένως. Έτσι, στην Εκκλησία δεν γίνεται λόγος για φυσικά και μεταφυσικά, αλλά για κτιστά και άκτιστα.

Το άκτιστο δεν έχει αρχή δημιουργίας, ούτε και τέλος. Το άκτιστο είναι αυτοζωή, ενώ το κτιστό έχει αρχή δημιουργίας, αλλά ο Θεός θέλει να μην έχει τέλος, αν και από την φύση του έπρεπε να τελείωση κάποτε. Χαώδης είναι η διαφορά μεταξύ κτιστού και ακτίστου. Δεν υπάρχει τίποτε όμοιο τους. Το μονό κοινό μεταξύ κτιστού και ακτίστου είναι ο θεάνθρωπος Χριστός, στο Πρόσωπο του οποίου ενώθηκε η θεία με την ανθρώπινη φύση, δηλαδή το άκτιστο με το κτιστό.

Κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, η άπειρη ουσία και παντοδύναμη και δημιουργική των όντων» αυτή μόνον είναι απλή και μονοειδής, άποια και ειρηναία. Στην άκτιστη ουσία, δηλαδή στον θεό, δεν υπάρχει καμμιά σύνθεση. Αντίθετα, η κτιστή φύση είναι σύνθετη, αφού αποτελείται από ουσία και συμβεβηκότα και είναι επιδεής της θείας Προνοίας. Ο Θεός δημιούργησε όλη την κτίση και την συντηρεί με την άχτιστη πρόνοια Του. Η υπεράγαθη Πρόνοια του Θεού «σωτηρία υπάρχει πάσης κτίσεως».

Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο όρος κτίση αναφέρεται στους αγγέλους, τους δαίμονες, τους ανθρώπους και την άλογη δημιουργία. Είναι ένας όρος που αποδίδεται σε όλη την δημιουργία, λογική και άλογη. Ξέρουμε ότι ο Θεός δημιούργησε πρώτα τον νοερό κόσμο, έπειτα τον αισθητό και υλικό κόσμο και στην συνέχεια τον άνθρωπο, που είναι ένωση των δύο κόσμων, νοερού και αισθητού. Όποτε ο άνθρωπος είναι η περίληψη όλης της δημιουργίας, ο μικρόκοσμος μέσα στον μεγαλόκοσμο, ή για να εκφρασθούμε καλύτερα, ο μεγαλόκοσμος, από απόψεως αξίας, μέσα στον μικρόκοσμο.

Αλλά στο σημείο αυτό όταν κάνουμε λόγο για την κτίση και την ανακαίνισή της, θα εννοούμε περισσότερο την υλική και άλογη δημιουργία, η οποία με την Πρόνοια και την Χάρη του Θεού θα ανακαινισθεί στον μέλλοντα αιώνα.

Στην Άγια Γραφή γίνεται λόγος για την πτώση της κτίσεως, αλλά και την ελευθέρωση της από την φθορά. Κλασσικό χωρίο είναι του Αποστόλου Παύλου, που βρίσκεται στην προς Ρωμαίους επιστολή του.

«Η γαρ αποκαραδοκία της κτίσεως την αποκάλυψιν των υιών του Θεού απεκδέχεται, τη γαρ ματαιότητι η κτίσις ύπετάγη, ούχ εκούσα, αλλά δια τον υποτάξαντα, επ' ελπίδι ότι και αυτή η κτίσις ελευθερωθήσεται από της δουλείας της φθοράς εις την ελευθερίαν της δόξης των τέκνων του Θεού. οίδαμεν γαρ ότι πάσα η κτίσις συστενάζει και συνωδίνει άχρι του νυν» (Ρωμ. η', 19-22).

Στο χωρίο αυτό υπάρχουν μερικά ενδιαφέροντα σημεία.  

Πρώτον, ότι ο αισθητός κόσμος, η υλική δημιουργία, λέγεται κτίση και όχι φύση, γιατί συνδέεται με την ύπαρξη δημιουργού και, επομένως, δεν είναι αΐδια και αιώνια, όπως την θεωρούσαν μερικοί φιλόσοφοι.  

Δεύτερον, η κτίση υπετάγη στην φθαρτότητα όχι με την θέληση της, αφού η κτίση δεν έχει θέληση και ελευθερία, αλλά από την πτώση του ανθρώπου. Ο άνθρωπος παρέσυρε όλη την κτίση στην φθορά.  

Τρίτον, η κτίση συστενάζει και συνωδίνει μαζί με τον άνθρωπο και αποζητά και ελπίζει ελευθέρωση. 

Τέταρτον, η αποκαραδοκία, δηλαδή η προσδοκία της, αναφέρεται στην αποκάλυψη των υιών του Θεού. Εφ' όσον ο άνθρωπος έγινε ή αιτία της πτώσεως της, πρέπει από τον άνθρωπο να προέλθει η ανακαίνισή της. Φυσικά, όταν λέμε από τον άνθρωπο, εννοούμε από τον άνθρωπο του θεανθρώπου, που είναι τέκνο Θεού.  

Πέμπτον, δίνεται η βεβαιότητα ότι ολόκληρη η κτίση θα ελευθερωθεί από την δουλεία της στην φθορά και θα εισαχθεί στην ελευθερία της δόξης των τέκνων του Θεού. Αυτό σημαίνει ότι ολόκληρη η κτίση θα απολαύσει τα αγαθά που θα προέλθουν, όταν ο άνθρωπος αποκτήσει την μέθεξη της δόξης του Θεού. 

Στο χωρίο αυτό φαίνεται η αντίληψη και η διδασκαλία της Εκκλησίας για το λεγόμενο οικολογικό πρόβλημα και την ανακαίνιση της κτίσεως. Αφορμή της πτώσεως είναι ο ανυπάκουος και αντάρτης άνθρωπος και αιτία της ανακαινισής της είναι ο υιος κατά Χάριν του Θεού, ο Θεούμενος. Αυτός θα την ελευθέρωση, θα την ανακαινίσει. Στην πραγματικότητα η Χάρη του Θεού, δια του ανθρώπου, θα μεταμορφώσει και την άλογη δημιουργία. 

Όταν βλέπει κανείς την ανακαίνιση της κτίσεως έξω από τον Θεούμενο ματαιοπονεί. Ο άνθρωπος που ενώνεται με τον Χριστό είναι νέα, καινούρια κτίση, γι' αυτό και γίνεται αφορμή δόξης. Ο Απόστολος Παύλος λέγει: «ει τις εν Χριστώ καινή κτίσις» (Β' Κορ. ε', 17), 

Ο Απόστολος Πέτρος αναφερόμενος στην συντέλεια του κόσμου, δεν μιλάει για μια τελική και ολοσχερή καταστροφή, αλλά για ανακαίνιση και μεταμόρφωση, γι' αυτό λέει: «καινούς δε ουρανούς και γην καινήν κατά το επάγγελμα αυτού προσδοκώμεν εν οις δικαιοσύνη κατοικεί» (Β' Πέτρ.γ', 13). Εδώ βλέπουμε καθαρά ότι γίνεται λόγος για ανακαίνιση της κτίσεως και όχι για αφανισμό και καταστροφή. 

Πως όμως έπεσε η κτίση και σε τι συνίσταται η ανακαίνισή της όπως τα αναλύουν οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας; 

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης λέει ότι ή κτίση δεν κατασκευάσθηκε ρευστή και φθαρτή, αλλά υπετάγη χωρίς να θέλει, στην φθορά, με την πτώση του Αδάμ. 

Ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος για να παρουσιάσει αυτήν την αλήθεια χρησιμοποιεί μια ωραία εικόνα. Λέει ότι, όπως όταν αιχμαλωτίζεται ένας βασιλεύς, αναγκαστικά ακολουθούν μαζί του και οι διάκονοι και οι υπηρέτες του. έτσι και όταν έπεσε ο Αδάμ, που ήταν κύριος και βασιλεύς όλων των κτισμάτων, τα όποια τον υπηρετούσαν, συμπεριλήφθηκε και η κτίση που τον διακονούσε και υπηρετούσε στην πτώση του.

Την τραγικότητα της κτίσης, μετά την πτώση του Αδάμ και την είσδυση σε αυτήν της φθοράς, περιγράφει ωραιότατα ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος. Γράφει ότι μετά την έξοδο του Αδάμ από τον Παράδεισο ολόκληρη η κτίση δεν ήθελε να βλέπει τον άνθρωπο και διακατεχόταν από οργή εναντίον του. Η κτίση δεν ήθελε να υποταγή σε αυτόν. Ο ήλιος δεν ήθελε να λάμπει, η σελήνη να στέλλει το φως, τα αστέρια να ακτινοβολούν, οι πηγές να βρύουν, οι ποταμοί να τρέχουν. Ο αέρας δεν ήθελε να δώσει αναπνοή στον άνθρωπο, τα θηρία και όλα τα ζώα ετραχύνθησαν εναντίον του ανθρώπου, γιατί έχασε την δόξα που είχε. Ο ουρανός ήθελε να πέσει δικαίως πάνω στον άνθρωπο και η γη δεν άντεχε να τον κρατά. Τότε ακριβώς επεμβαίνει ο Θεός με την αγάπη Του και την φιλανθρωπία Του, και, αποβλέποντας στην ανάπλαση, δια της ενσάρκου Οικονομίας του Υιού Του, συγκρατεί την κτίση με την δύναμη Του και αναστέλλει την ορμή των κτισμάτων εναντίον του ανθρώπου, έως ότου γίνει ο άνθρωπος πνευματικός, άφθαρτος και αθάνατος, ώστε και αυτή να ελευθερωθεί από την φθορά, να συνανακαινισθή μαζί του, να αφθαρτοποιηθή και να γίνει πνευματική.

Εφ' όσον η πτώση της κτίσης έγινε δια του ανθρώπου, και η ανακαίνισή της θα γίνει δια του Θεούμενού ανθρώπου. Άλλωστε, ο άνθρωπος είναι ο σύνδεσμος μεταξύ νοερού και αισθητού κόσμου.

Έτσι με την ανάσταση και αναγέννηση του ανθρώπου θα ανακαινισθεί και η κτίση από την φθορά. Άς μη ξεχνάμε ότι ολόκληρη η κτίση δημιουργήθηκε από τον Θεό «εκ μη υπαρχούσης ύλης». Ο Θεός την έφερε στην ύπαρξη. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος η κτίση, η άλογη δημιουργία να καταστραφεί ολοσχερώς και να αφανισθεί.

Ο Θεός δεν δημιουργεί κάτι για να το εξαφάνιση στην συνέχεια. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να συμβεί αυτό. Άλλωστε, στην Αγία Γραφή γίνεται λόγος για «καινούς ουρανούς και καινήν γη», για ελευθέρωση της κτίσεως από την φθορά, για ανακαίνιση της. Αυτές οι εκφράσεις δεν μπορούν να δηλώσουν την ολοσχερή και πλήρη εξαφάνιση της.

Ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος είναι αποκαλυπτικός ως προς το σημείο αυτό. Λέει ότι όπως πρώτα δημιούργησε ό Θεός την κτίση άφθαρτη και στην συνέχεια τον άνθρωπο, έτσι πρώτα ή κτίση πρέπει να μεταποιηθεί, δηλαδή να αλλαγή, και μαζί με αυτήν να ανακαινισθούν και τα φθαρέντα σώματα, ώστε και πάλι «πνευματικός και αθάνατος ο άνθρωπος γεγονώς εν αφθάρτω χωρίω και αϊδίω και πνευματικώ κατοικεί».

Εδώ γίνεται λόγος για  των σωμάτων, για αλλοίωση και μεταποίηση όλης της κτίσεως. Επίσης, αναφέρεται ότι ο πνευματικός άνθρωπος, μετά την ανάστασή του και την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, θα κατοικεί σε πνευματικό, άφθαρτο και αΐδιο χώρο. Αυτό δείχνει  ότι ο Θεός δεν δημιούργησε την κτίση για να την εξαφανίσει στην συνέχεια.

Ο άγιος Συμεών συνδέει την ανακαίνιση των σωμάτων με την ανάπλαση της κτίσεως. Όπως τα σώματα, δια της αναστάσεως, θα ανακαινισθούν, έτσι και «ο ουρανός και η γη και τα εν αύτη πάντα, ήγουν πάσα η κτίσις, ανακαινισθήσεται και ελευθερωθήσεται από της δουλείας της φθοράς». Και όχι μόνον θα ανακαινισθεί ολόκληρη η κτίση, αλλά «συμμεθέξει τα στοιχεία ταύτα μεθ' ημών της εκείθεν λαμπρότητας». Όχι μόνον ο άνθρωπος, αλλά και ολόκληρη η κτίση θα μεθέξη της λαμπρότητας του Θεού. Βέβαια, πρέπει να τονίσουμε ότι αυτό θα γίνει αναλογικά, αφού μόνον ο άνθρωπος μετέχει της θεοποιού ενεργείας του Θεού. Η κτίση μετέχει της ουσιοποιού και ζωοποιού ενεργείας του Θεού. Το γεγονός είναι ότι και η κτίση θα αλλοιωθεί και θα μεταμορφωθεί.

Χρησιμοποιεί πολύ επιτυχώς το παράδειγμα του πεπαλαιωμένου χαλκίνου σκεύους, το οποίο ο τεχνίτης τοποθετεί πάλι στην φωτιά και καθαρίζεται, ανακαινίζεται, αφού απαλλαχθεί από την σκουριά. Το ίδιο θα συμβεί και με την κτίση. Επειδή παλαιώθηκε, λόγω της αμαρτίας των ανθρώπων, ο δημιουργός θα την τοποθετηση στο πυρ, και έτσι «αναχωνευθήσεται και αναστοιχειωθήσεται και λαμπρά και καινότερα ασυγκρίτως της νυνί ορωμένης γενήσεται». Εδώ γίνεται λόγος για αναστοιχείωση και αναχώνευση, που θα την κάνει λαμπρότερη από αυτήν που είναι σήμερα.

Στο σημείο αυτό επιμένει ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος. Λέει ότι όταν ο Θεός θα ανακαινίσει τον άνθρωπο και θα τον κάνη άφθαρτο, αθάνατο και πνευματικό, τότε «και αυτήν όλην την κτίσιν, φημί, συν αυτώ αλλοιώσει και αΐδιον και άϋλον ταύτην αποτελέσει». 

Η κτίση θα γίνει άϋλη και αιώνια, θα αλλοιωθεί ολόκληρη η κτίση μαζί με τον άνθρωπο, «συν αυτώ». Αυτό είναι σημαντικό, γιατί άκουσα κάποιον θεολόγο να λέει ότι η κτίση θα μεταμορφωθεί εν τω ανθρώπω, αφού ο άνθρωπος είναι η περίληψη όλης της δημιουργίας. Δηλαδή δεν θα ανακαινισθεί όλος ο κόσμος. Αλλά μια τέτοια αντίληψη αντιβαίνει στους λόγους της Άγίας Γραφής περί ελευθερώσεως της κτίσης από την φθορά και στον λόγο του άγιου Συμεών, που ομιλεί για ανακίνιση της «συν αυτώ» και όχι απλώς «εν αυτώ».

Βέβαια, οι απόψεις αυτές του αγίου Συμεών του νέου Θεολόγου δεν ευνοούν καμιά χιλιαστική αντίληψη, γιατί η τελευταία ομιλεί περί επίγειας κατάστασης. Για να μη φανεί ότι ο άγιος Συμεών βρίσκεται σε μια τέτοια προοπτική, πρέπει να λεχθεί ότι δεν αναφέρεται σε υλικό και αισθητό τόπο, ούτε σε μια υλική και αισθητή κτίση, αλλά σε πνευματική.

Υποστηρίζει ο άγιος Συμεών ότι, όταν κάνουμε λόγο για ανακαίνιση της κτίσης, δεν εννοούμε ότι θα επιστρέψει στην κατάσταση που ήταν στον πρώτο Παράδεισο, προ της παράβασης του Αδάμ. Τότε ο Αδάμ ήταν αισθητός και τρεπτός και είχε ανάγκη της τροφής. Όμως με την ανάσταση των σωμάτων ο Αδάμ θα είναι πνευματικός, αφού, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος, «σπείρεται σώμα ψυχικόν, εγείρεται πνευματικόν». Όπως ο Αδάμ θα είναι πνευματικός και δεν θα έχει ανάγκη τροφής, έτσι και ολόκληρη η κτίση, με την ενέργεια του Θεού θα μεταποιηθεί «εις άϋλον και πνευματικόν υπέρ πάσαν αίσθησιν εν τη παλιγγενεσία... οικητήριον». Δεν θα είναι, λοιπόν, υλική και αισθητή, όπως ακριβώς δημιουργήθηκε από τον Θεό για να ικανοποιεί τις τότε ανάγκες του Αδάμ. Η κτίση θα είναι πνευματική και άϋλη, ώστε οι άνθρωποι, έχοντες ασώματα σώματα, και γενόμενοι «υπέρ αίσθησιν εν αισθήσει» και όντες «απερίγραπτοι εν απεριγράπτοις» θα έχουν «Άξιον… της εαυτών δόξης κατοικητήριον».

Σαφώς εδώ γίνεται λόγος για πνευματικό κατοικητήριο, και ιδιαίτερο χώρο, όπου θα μένουν οι πνευματικοί άνθρωποι. Επανειλημμένως ο άγιος Συμεών αναφέρεται σε κατοικητήριο ή σε οικητήριο, αφού όλη η κτίση θα γίνει Παράδεισος, θα αλλοιωθεί και θα ανακαινισθεί μαζί με τον άνθρωπο.
 

Στην διδασκαλία του αγίου Συμεών δίνονται και μερικά παραδείγματα για να γίνει κατανοητότερη αυτή η αντίληψη. Χωρίς να τα καταλαβαίνει η λογική του ανθρώπου, αφού υπερβαίνουν κάθε διάνοια, όλα θα γίνουν πνευματικά και θεία, θα ενωθούν με τα νοητά και θα γίνει «παράδεισος νοερός άλλος και Ιερουσαλήμ επουράνιος». 

Κανείς δεν παρέμεινε έως τώρα σε τέτοιο όμορφο χώρο. Και αναφέροντας διάφορα παραδείγματα λέγει ότι ο ήλιος, η σελήνη και τα αστέρια θα λάμπουν ακόμη περισσότερο. Το ίδιο θα γίνει και με την γη, όλα θα ακτινοβολούν, θα μεταδίδουν το κάλλος και την ομορφιά, θα παρατεθεί ο ίδιος ο λόγος του αγίου Συμεών του νέου θεολόγου: «Γη δε άφραστον και καινόν αναλήψεται κάλλος και χλόης είδος αμάραντον, άνθεοι δηλαδή φωτοειδέσι και ποικιλία πνευματική ωραιζομένη εν οίς δικαιοσύνη, κατά το όσιον λόγιον, κατοικεί».

Κάνουμε λόγο για υπέρ αίσθησιν ένωση της επίγειας κτίσης με την επουράνια. Ο άγιος Συμεών είναι πολύ εκφραστικός: «η επίγειος κτίσις, η ορωμένη αυτή και αισθητή, αλλοιωθήσεται και τοις επουρανίοις ήγουν τοις αοράτοις και υπέρ αίσθησιν ενωθήσεται». Και τότε, όταν όλα τα επίγεια ενωθούν με τα επουράνια, με τη Χάρη του Θεού, και «οι δίκαιοι την ανακαινινισθείσαν ταύτην κληρονομήσουσι γην, ην οι μακαριζόμενοι πραείς παρά του Κυρίου κληρονομούσι».

Από όλη αυτήν την διδασκαλία του άγίου Συμεών φαίνεται ότι, όταν μιλούμε για αιώνια ζωή και για ανακαίνιση της κτίσης, εννοούμε μεταμόρφωση του ανθρώπου και παραμονή του σε έναν πνευματικό χώρο. Η κτίση δεν θα αφανισθεί, αλλά θα μεταποιηθεί, θα ανακαινισθεί, θα αλλοιωθεί.

Αυτήν την θεολογία του αγίου Συμεών εκφράζει και ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης, μιλώντας για την μελλοντική εκείνη ευφροσύνη των δικαίων. Βέβαια, επειδή αναφέρεται στον λαό είναι περισσότερο αναλυτικός, και απλός. Γράφει:

«Γίνωσκε, ω ακροατά, ότι την δεύτερον παρουσίαν μέλλει να ανακαινισθή ό κόσμος και να γίνη πολλά ωραιότερος και λαμπρότερος από τώρα. 

Τα στοιχεία θα καθαρισθώσιν από πάσαν φθοράν, να είναι το πυρ λαμπρότερον, αμή να μη καιει, ότι η καύσις του όλη πηγαίνει εις την κόλασιν ό αήρ να καθαρισθή από παν σκότος και σύννεφον. 

Το ύδωρ να λαμπρυνθή, να λάμπη ώσπερ καθρέπτης και κρύσταλλον. 

Ωσαύτως και ή γη θα λεπτύνη, θα γίνη καθαρά παντός ρύπου και ύλης βλαπτικής. 

Ότι όλα τα βλαβερά, όπου δίδουν θλίψιν και ασθένειαν, ήγουν η θέρμη του πυρός, το ψυχρόν του ύδατος, το σκότος του αέρος, η καύσις του θέρους και πάσα ακαθαρσία και βρώμα του κόσμου τούτου, να συναχθή εις την άβυσσον της κολάσεως, δια περισσοτέραν οδύνην των αθλίων αμαρτωλών. 

Και ούτω μένουσι τα στοιχεία κεκαθαρμένα, να είναι η γη όλη άβλαβος και ωραία, ως άλλος παράδεισος. 

Ωσαύτως οι ουρανοί και ο ήλιος, η σελήνη και τα άστρα να δίδουσι λάμψιν θαυμασίαν και περισσότερον επταπλασίως, καθώς λέγει ο Ησαΐας, ότι θέλει είσθαι το φως της σελήνης, ως το ηλιακόν, και το φως του ηλίου επτάκις λαμπρότερον, ώσπερ το φως των επτά ημερών. 

Έτι δε να παύσουν την κίνησιν αυτών, ότι επειδή ο ήλιος, η σελήνη και οι πλανήται κινούνται τώρα δια την ευεργεσίαν του ανθρώπου, ήγουν δια την γένεσιν και φθοράν, και τότε παύουσι ταύτα μετά την κοινήν ανάστασιν. Και να στέκη ο ήλιος εις την ανατολήν και η σελήνη εις την δύσιν και τα λοιπά εις τους τόπους τους, καθώς εξ αρχής εκτίσθησαν, ούτε να αλλάσσουσιν οι καιροί, ούτε χειμών ή θέρος να είναι, ούτε νύξ, αλλά πάντοτε μια αϊδιότης χρόνων αιώνιος, μετά απείρου ευφροσύνης και ανεικάστου αγαλλιάσεως. Και ταύτα πάντα γίνονται θείω προστάγματι, δια περισσοτέραν δόξαν και απόλαυσιν των δικαιων, ίνα λάβωσι την αμοιβήν των έργων τους πολλαπλάσιον».

Η μελλοντική ανακαίνιση της κτίσης βιώνεται και από τώρα. Όπως από την παρούσα ζωή μπορεί ο άνθρωπος να γίνει θεατής της δόξης του Θεού, έτσι και από τώρα μπορεί να αποκτήσει αίσθηση της μελλοντικής αλλοίωσης της κτίσης. Όταν ο άνθρωπος έχει φωτισμένο νου, τότε δεν υποδουλώνεται στην κτίση, αλλά βλέπει μέσα σε αυτήν τους λόγους των όντων, την άκτιστη Χάρη και ενέργεια του Θεού. Όταν έχει μέσα του «αισθητώς και ευαισθήτως» την Χάρη του Θεού, τότε ζει την ανάστασή του και την ανάπλαση της κτίσεως. Όλα του φαίνονται ωραία. 

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια πρέπει να εντάξουμε τις ωραίες περιγραφές της κτίσεως που κάνουν οι άγιοι. Επειδή ο άνθρωπος είναι κέντρο της δημιουργίας, γι' αυτό η άχτιστη Χάρη δι' αυτού, διαπορθμεύεται και στην άλογη δημιουργία. Έτσι και τα άγρια ζώα υποτάσσονται στους άγιους, όπως διασώζεται στα συναξάρια της Εκκλησίας. Εκεί δε που φαίνεται η βίωση της μελλοντικής αλλοίωσης και μεταμόρφωσης της κτίσης είναι τα λείψανα των αγίων.

Με αυτήν την έννοια λέμε ότι ο Χριστός με την ενανθρώπηση Του έφερε στην γη την καινή κτίση, γιατί έδωσε την δυνατότητα από τώρα να αποκτήσουμε αίσθηση της ανακαινίσής της, αλλά και την αποκαραδοκία (ένθερμη προσδοκία) της μελλοντικής ανακαίνισης. Γι' αυτό στην Εκκλησία δεν έχουμε απλές ενδείξεις αυτής της ζωής, αλλά αποδείξεις.

Δείτε ποιά θα είναι η εξέλιξη στον μέλλοντα και άληκτου αιώνα (Διαβάστε και προβληματιστείτε)

Η αιώνια ζωή δεν είναι στάση, αλλά μια διαρκής κίνηση, γι' αυτό οι άγιοι συνεχώς θα γίνονται χωρητικότεροι στην μέθεξη της ακτίστου δόξας του Θεού. 

Αυτή είναι μια αλήθεια που τονίζεται στην βιβλικοπατερική Παράδοση.

Η θεολογική υποδομή της αλήθειας αυτής φαίνεται σε δύο σημεία. Κατά πρώτον, ότι ο άνθρωπος πλάστηκε κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν Θεού. Η φράση «καθ' ομοίωσιν» δείχνει την κίνηση, την φορά προς τον Θεό. Και, φυσικά, αυτό υπονοεί ότι δεν θα υπάρχει τέλος της τελείωσης, γιατί αυτό θα σήμαινε τελεία και πλήρη ομοίωση με τον Χριστό. Το δεύτερον, που συνδέεται με το προηγούμενο, έχει σχέση με την διαφορά μεταξύ ακτίστου και κτιστού. Το κτιστό ποτέ δεν μπορεί να γίνει άκτιστο. Κινείται μεν το κτιστό προς το άκτιστο, αλλά δεν είναι δυνατόν να γίνει κατά φύση άκτιστο. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο πάντοτε θα κινείται και δεν θα υπάρχει τέλος και πέρας αυτής της κίνησης.

Οι άγιοι κατά την θεωρία του Θεού, καταλαβαίνουν πολύ καλά την κτιστότητα και την τρεπτότητα της φύσης τους. Και αυτό το αισθάνονται ως πτώση. Βέβαια, αυτό λέγεται από την άποψη ότι συγκρινόμενο το κτιστό προς το άκτιστο βλέπει την μηδαμινότητά του. Γι' αυτό όσοι είδαν τον θεό κατάλαβαν την φθαρτότητα, την θνητότητα και, όπως ο Αβραάμ, είπαν «εγώ ειμί γη και σποδός». Αυτή η διαρκής κίνηση και εξέλιξη φαίνεται σε πολλά αγιογραφικά χωρία. Ο ρηματικός τύπος του διαρκούς ενεστώτος που χρησιμοποιείται σε πολλές φράσεις, όπως «μετανοείτε», «γρηγορείτε» κ.λ.π. δείχνει ότι δεν πρόκειται για μια στάσιμη κατάσταση, αλλά για μια διαρκή εξέλιξη και από αυτήν ακόμη την ζωή.

Στην Αποκάλυψη του Ιωάννου υπάρχει προτροπή: «και ο άγιος αγιασθήτω έτι» (Αποκ. κβ', 11). Αυτό δεν συμβαίνει μόνον στη ζωή αυτή, αλλά θα συνεχισθεί και στην άλλη ζωή. Όποιος εισήλθε στο στάδιο της κάθαρσης και της μετάνοιας, αυτός θα προχωρεί από αγιασμό σε αγιασμό και από Χάρη σε Χάρη. Όσο ο άνθρωπος θα ευφραίνεται από την θεωρία της δόξας του Θεού, τόσο και περισσότερο θα αυξάνεται η αναζήτησή της. Άλλωστε, αυτή είναι η πορεία της αρετής. 

Η αρετή δεν έχει τέλος, γιατί αυτό θα σήμαινε έναν κορεσμό, και, φυσικά, κάθε κορεσμός δημιουργεί κόπο, κούραση. Εφ' όσον οι αρετές είναι καρποί του Παναγίου Πνεύματος, και ποτέ δεν μπορούμε να φθάσουμε στην τελειότητα της ζωής του Χριστού, άρα, δεν υπάρχει όριο της αρετής. Με αυτές τις προϋποθέσεις καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει πέρας μετανοίας, γιατί αυτό θα σήμαινε κατά φύσιν ομοιότητα με τον Χριστό.

Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης υποστηρίζει ότι η αρετή δεν έχει τέλος. Η τελειότητα για όλα τα πράγματα που μετρώνται με τις αισθήσεις διαλαμβάνεται μέσα σε ορισμένα όρια, και φυσικά μετρώνται με μια μονάδα μέτρησης. Για τα μεγάλα όμως αγαθά, όπως την αρετή, δεν υπάρχει κανένα όριο. «Επί δε της αρετής έναν παρά του αποστόλου τελειότητος όρον εμάθομεν, το μη έχειν αυτήν όρον». 

Η αρετή δεν έχει όριο, δεν έχει πέρας (τέλος). Και το τονίζει αυτό, έχοντας υπ' όψη του τον λόγο του Αποστόλου Παύλου; «ούχ ότι ήδη έλαβον ή ήδη τετελείωμαι, διώκω δε ει και καταλάβω, εφ' ω και κατελήφθην υπό του Ιησού Χριστού αδελφοί, εγώ εμαυτόν ούπω λογίζομαι κατειληφέναι, εν δε, τα μεν οπίσω επιλανθανόμενος τοις δε έμπροσθεν επεκτεινόμενος κατά σκοπόν διώκω επί το βραβείον της άνω κλήσεως του Θεού εν Χριστώ Ιησού, όσοι ουν τέλειοι, τούτο φρονώμεν» (Φιλ. γ', 12-15). 

Ο Απόστολος Παύλος ενώ αισθάνεται ότι έχει καταληφθεί από τον Χριστό και ότι βρίσκεται στον δρόμο της τελειότητας, εν τούτοις αισθάνεται ότι δεν έχει φθάσει ακόμη. 

Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, αναφερόμενος σε αυτό το αποστολικό χωρίο, λέει ότι ο Απόστολος Παύλος τρέχοντας τον δρόμο της αρετής και επεκτεινόμενος προς τα εμπρός, δεν αισθανόταν ότι η πορεία του έληξε, γιατί δεν θεωρούσε ασφαλή την στάση του δρόμου.

Το τέλος της αρετής είναι η κακία, όπως το τέλος της ζωής είναι ό θάνατος. Ο Θεός είναι το τέλειο αγαθό από την φύση του, που δεν έχει καμμιά κακία. Γι' αυτό η θεία φύση είναι αόριστη και απεράτωτη, δηλαδή δεν έχει πέρας. Να ασκούμε την αρετή σημαίνει να μετέχουμε του Θεού. Όσοι λοιπόν, γνωρίζουν το κατά φύση καλό, έχουν την επιθυμία της μετουσίας του, αλλά επειδή το κατά φύση καλό δεν έχει όριο, πέρας, γι' αυτό η επιθυμία του μετέχοντος δεν μετέχει στο αμάρτημα. Επομένως, η αρετή έχει έναν όρο, το αόριστο, το ότι δεν έχει όριο. «Της δε αρετής εις ορός εστί, το αόριστον».

Αν αυτό γίνεται στην ζωή αυτή, σημαίνει ότι θα συνεχιστεί και στην άλλη ζωή ακόμη περισσότερο, τότε που ο άνθρωπος θα αποκτήσει και μεγαλύτερη γνώση του Θεού, και αυτό θα αυξάνει την επιθυμία του εφέτου. Γιατί, όσο μεγαλύτερη είναι η αγάπη, τόσο μεγαλύτερη είναι η γνώση. Και όσο μεγαλύτερη είναι η γνώση, τόσο αυξάνεται και η αγάπη, καθώς επίσης και η επιθυμία.

Ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος λέγει ότι η ενοίκηση της Αγίας Τριάδος μέσα στην καρδιά των τελείων, «γνωστώς και ευαισθήτως», δεν είναι πλήρωση του πόθου, αλλά αιτία σφοδρότερου και μεγαλυτέρου πόθου. Η επίσκεψη αυτή του Θεού δεν αφήνει τον άνθρωπο να ηρεμήσει, άλλα τότε φλέγεται από φωτιά. Επειδή ο νους δεν μπορεί να βρει τέλος του ποθούμενου, και επειδή δεν μπορεί να δώσει κανένα μέτρο στον πόθο και την αγάπη και βιάζεται να μεθέξη του ατελέστου, γι' αυτό «ατέλεστον αεί τον πόθον και απλήρωτον την αγάπην εν εαυτώ περιφέρει».

Έτσι, ο ορισμός της τελειότητας είναι να μην περιορίζεται σε μέτρα. Υπάρχει μια ακατάπαυστη και αυξανόμενη αγάπη και ένας διάπυρος πόθος προς τον Θεό. Κάθε στάση είναι κακία. Γι' αυτό κατά τους Πατέρας η τελειότητα ορίζεται ως η «των τελείων ατέλεστος τελειότης».

Στην διδασκαλία των αγίων Πατέρων για την αιώνια ζωή και την μέθεξη της ακτίστου Χάριτος του Θεού γίνεται λόγος για διαρκή εξέλιξη. Ο άγιος Μάξιμος κάνει αναφορά στην αεικίνητη στάση των εφιεμένων το εφετό. Κατά τον άγιο Μάξιμο η θέωση ταυτίζεται με την ομοίωση με τον Θεό και την μέθεξη του Θεού. Μιλώντας για την μέθεξη, την θεωρεί ως διηνεκή και διαρκή απόλαυση του εφετού. Εδώ γίνεται φανερό ότι μιλάει για διηνεκή απόλαυση, η όποια είναι αεικίνητη στάση. Χαρακτηριστικά γράφει: «Αεικίνητος δε στάσις περί το εφετόν των εφιεμένων έστιν ή του εφετού διηνεκής τε και αδιάστατος απόλαυσις, απόλαυσις δε διηνεκής και αδιάστατος του εφετού, ή των υπέρ φύσιν θειων καθέστηκε μέθεξις».

Σε όλη την διδασκαλία του αγίου Μαξίμου γίνεται φανερό ότι η πνευματική ζωή έχει μια διαρκή εξέλιξη και δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσει. Γι' αυτό γίνεται λόγος για συνεχή άνοδο και αύξηση στην μέθεξη του αγαθού. Στα έργα του πολύ συχνά συναντούμε τους όρους «αεικίνητος στάσις» και «στάσιμος κίνησις». Για να ερμηνεύσουμε όμως καλύτερα αυτήν την ουσιαστική του θέση, πρέπει να δούμε τα προβλήματα που αντιμετώπιζε από την πλευρά της φιλοσοφίας. Γιατί, είναι γνωστόν ότι οι Πατέρες απήντησαν στα οντολογικά ερωτήματα των φιλοσόφων και έδωσαν σωστές απαντήσεις, προερχόμενες από την Αποκάλυψη του Θεού.

Ο Ωριγένης, ακολουθώντας εν πολλοίς τις θεωρίες του Πλάτωνα, υποστήριζε ότι η κίνηση προϋπήρχε της γένησης του κόσμου και ότι έπειτα από την γέννηση ακολουθεί η στάση. Έλεγε ότι τα πνεύματα που βρίσκονταν στον Θεό, αισθάνθηκαν κόρο, οπότε κινήθηκαν. Καρπός της κίνησης ήταν η δημιουργία και η γένεση του κόσμου. Γι' αυτό, το κακό είναι αιτία της δημιουργίας του κόσμου. Όποτε η σωτηρία του ανθρώπου είναι η επαναφορά της ψυχής στον Θεό, όπου θα υπάρξει η στάση. Έτσι το σχήμα είναι κίνηση, γένεση, στάση. Δηλαδή, πρώτα κινήθηκαν τα πνεύματα, έπειτα δημιουργήθηκε ο κόσμος και τέλος θα ακολουθήσει η στάση, όταν οι ψυχές, ελευθερωμένες από τα σώματα, θα αναπαυθούν στον Θεό.

Ο άγιος Μάξιμος, αντιμετωπίζοντας αυτήν την σειρά που εξέθεσε ο Ωριγένης, ο όποιος εκινείτο μέσα σε πλατωνικές απόψεις για την δημιουργία και την σωτηρία του ανθρώπου, ενώ διατηρεί τους όρους κίνηση, γένεση, στάση, αλλάζει την σειρά και δίνει άλλο περιεχόμενο. 

Για τον άγιο Μάξιμο δεν προηγείται η κίνηση, αλλά η γένεση. Ο κόσμος είναι θετικό δημιούργημα του Θεού. Ο Θεός κατ' αρχάς δημιούργησε τον κόσμο, μέσα στον όποιο έβαλε την κίνηση. Χωρίς την κίνηση δεν θα μπορούσαν τα κτίσματα να ανεβούν στον Θεό. Έτσι, η κίνηση είναι καρπός της δημιουργικής ενεργείας του Θεού, που ετέθη στον κόσμο, και όχι αιτία της γενέσεως και πτώσης του ανθρώπου και του κόσμου. Κάθε κτιστό έχει από τον Θεό την δυνατότητα της κίνησης, γιατί χωρίς αυτήν δεν θα υπήρχε τελείωση. Γι' αυτό, η κίνηση δεν είναι αιτία πτώσης, αλλά τρόπος ανύψωσης. Είναι φυσικό να μην υπάρχει πέρας της κίνησης, γιατί το άκτιστο, ο Θεός, δεν έχει πέρας, αφού είναι άπειρος. 

Ο άγιος Μάξιμος αντιμετώπισε το εξής προβλημα:

Αφού η κίνηση είναι φυσικό γνώρισμα του κτιστού, τότε Πως θα επικρατήσει η στάση, δηλαδή Πως θα σταματήσει κάποτε αυτή η κίνηση; Ακριβώς σε απάντηση αυτού του ερωτήματος, ο άγιος Μάξιμος εισήγαγε τον όρο «αεικίνητη στάση». Ο άνθρωπος θα παραμένει σε κοινωνία με τον Θεό, αλλά αυτή η στάση θα είναι μια διαρκής κίνηση. Ο λόγος είναι ότι δεν μπορεί ποτέ το κτιστό να ομοιωθεί κατά πάντα με το άκτιστο, δεν μπορεί το πεπερασμένο να ταυτισθεί πλήρως με το άπειρο.

     

Έτσι, ο άγιος Μάξιμος, αντικρούοντας την Ωριγενική αντίληψη, κίνηση - γένεση - στάση, κάνει λόγο για γένεση - κίνηση - στάση, καθώς επίσης ότι η στάση θα είναι αεικίνητη. Φυσικά, πέρα από αυτήν την αλλαγή των λέξεων άλλαξε και το περιεχόμενο. Γιατί ο άγιος Μάξιμος με τον όρο αεικίνητη στάση δεν εννοεί την αποδέσμευση της ψυχής από το σώμα και την παραμονή της στον Θεό, αλλά την αιώνια ύπαρξη όλου του ανθρώπου, που αποτελείται από ψυχή και σώμα και την διαρκή τελείωσή του. Η κτίση δεν μπορεί να κινηθεί προς την ανυπαρξία, προς το μη Ον, γιατί αυτό εμποδίζεται από την κυβερνητική ενέργεια του Θεού. Η φυσική, λοιπόν, κίνηση είναι προς το ζην εν Χριστώ προς την εκπλήρωση του λόγου της δημιουργίας της.

Ο άγιος Γρηγόριος ό Σιναΐτης γράφει ότι στον μέλλοντα αιώνα οι άγιοι και οι άγγελοι ούτε θα μειωθούν στην έφεση των αγαθών, αλλά ούτε και θα παύσουν να προκόπτουν στην προσθήκη των χαρισμάτων. Ο μέλλων αιών δεν θα έχει ύφεση ή μείωση από την αρετή, και, φυσικά, δεν θα έχει στάση. Θα παρατεθεί το κείμενο για την κατοχύρωση αυτής της θέσεως: «Εν τω μέλλοντι αιώνι οι Άγγελοι και οι άγιοι, φασί, προκόπτοντες εν τη των χαρισμάτων προσθήκη ουδέποτε λήξουσιν, ή ένδώσουσι των αγαθών εφετώς έχοντες ύφεσιν γαρ ή μείωσιν από της αρετής επί κακίαν εκείνος ουκ έχει ό αιών».

Μια τέτοια θέση αναπτύσσει και ό άγιος Γρηγόριος ο  Παλαμάς, αντικρούοντας τον φιλόσοφο Βαρλαάμ. Ο Βαρλαάμ υποστήριζε ότι το να βρίσκεται ό άνθρωπος κατά την προσευχή υπέρ αίσθησιν, όπως αυτός το εννοούσε, είναι τελεώτατο δώρο του Θεού. Και γι' αυτό η προσευχή που γίνεται με άλγος, πόνο κ.λ.π. δεν ανήκει στα τελεώτατα δώρα του Θεού.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς χρησιμοποιεί πολλά επιχειρήματα για να ανατρέψει αυτήν την θέση. Μεταξύ των άλλων λέει ότι δεν υπάρχουν τελεώτατα δώρα του Θεού, δηλαδή απηρτισμένα και μη επιδεχόμενα αύξηση, γιατί είναι γνωστό και φανερό ότι οι άγιοι κατά τον μέλλοντα αιώνα θα προκόπτουν επ' άπειρον κατά την θεοπτία. Η έφεση των επιτυγχανόντων δεν σταματά ποτέ, η Χάρη που λαμβάνουν οι άγιοι είναι δυναμοποιός, αφού τους οδηγεί προς την μετάληψη των μεγαλυτέρων, ο δε Θεός, που δίνει την Χάρη Του άφθονα, είναι άπειρος. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο ποιος τρόπος υπολείπεται «μη ουχί προκόπτειν τους υιούς του μέλλοντος αιώνος κατ' αυτήν επ' άπειρον, χάριν εκ χάριτος κομιζομένους και την ακάματον επιτερπώς ανιόντας άνοδον;». Όλα τα δώρα που δίνει ό Θεός δεν είναι τελεώτατα, αφού το τελειότατο δεν δέχεται καμμιά προσθήκη.

Έτσι, λοιπόν, κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά θα υπάρχει διαρκής εξέλιξη στον μέλλοντα αιώνα. Η στάση ταυτίζεται με την κακία. Η διαρκής εξέλιξη γίνεται και από αυτήν την ζωή, θα συνεχισθεί και στην άλλη, για τους δικαίους. Μετέχοντας της θείας δόξης, θα αποκτούν μεγαλύτερη έφεση και υψηλότερο πόθο. Άλλωστε, ο εράσμιος Θεός είναι άπειρος και είναι αδύνατον να περικλυστεί από την κτιστή ανθρώπινη φύση, όση δύναμη και αν διαθέτει. 

Και επειδή ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς βασίζεται και σε χωρίο του άγιου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, πρέπει να πούμε ότι ο θείος Διονύσιος στο σύγγραμμά του περί της ουρανίου Ιεραρχίας, κάνει λόγο για τις τρεις τάξεις των αγγέλων, εκ των όποιων η πρώτη είναι η ανώτερη, που βρίσκεται πλησιέστερη στον Θεό, η κατώτερη, που βρίσκεται πλησίον των ανθρώπων, και η μεσαία τάξη που δέχεται τις ελλάμψεις από την υψηλότερη, κάνει λόγο για την κάθαρση, τον φωτισμό και την τελείωση των αγγέλων, που έχει σχέση με την χωρητικότερη έλλαμψη.

Έτσι υπάρχει εξέλιξη στην θεοπτία και στις αγγελικές τάξεις, κατά τα διάφορα τάγματά τους. 

Η πρώτη τάξη «καθαίρεται και φωτίζεται και τελεσιουργείται πάσης μεν υφέσεως αμιγής, πρώτου δε φωτός πλήρης και πρωτοδότου γνώσεως και επιστήμης μέτοχος αποτελουμένη», «της προτελείου τελεσιουργίας αναλόγως αύτη πληρουμένη». 

Και οι άγγελοι καθαρίζονται από την άγνοια με την γνώση των τελειοτέρων μυήσεων, που δίνονται κατά τάξη. Η τελειότερη μύηση προσφέρει περισσότερη γνώση, και αυτή η γνώση λέγεται κάθαρση από την προηγούμενη άγνοια. Το ίδιο γίνεται και με τις άλλες τάξεις των αγγέλων.

Πρέπει να προστεθεί ότι ο μέλλοντας αιώνας, κατά τον αγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, λέγεται άληκτος, δηλαδή δεν τελειώνει ποτέ, όχι μόνον από την άποψη του χρόνου, αλλά και από την άποψη της προσθήκης των χαρισμάτων. 

Αναφερόμενος ό άγιος Γρηγόριος στην μεγάλη αξία της Παναγίας, αφού δι' αυτής επεδήμησε στον κόσμο ο Χριστός, υπογραμμίζει και την άξια της Θεοτόκου κατά τον μέλλοντα αιώνα. Γιατί, κάθε πρόοδος στην φωτοφάνεια και στην αποκάλυψη των μυστηρίων και στην προσθήκη των χαρισμάτων, θα είναι Αχώρητη χωρίς την Θεοτόκο: «Εις τον έξης άληκτον αιώνα πάσα φωτοφανείας θείας πρόοδος και πάσα μυστηρίων θείων αποκάλυψις και πάσα πνευματικών ίδέα χαρισμάτων άπασιν αχώρητος χωρίς αυτής».

 

Επομένως, είναι απόσταγμα της πατερικής σοφίας ότι στην μέλλουσα ζωή για τους δικαίους δεν θα υπάρχει στασιμότητα, αλλά διαρκής εξέλιξη, και αυτό θα γίνεται επ' άπειρον, αφού θα αυξάνεται ο πόθος του ανθρώπου από την μεγαλυτέρα γνώση του Θεού, και αφού δεν μπορεί να παύση να είναι κτιστός και να γίνει κατά φύσιν άκτιστος. Μπορεί να βιώσει το κατά Χάριν άκτιστο, όχι όμως το κατά φύσιν, που ανήκει αποκλειστικά στον Θεό, που είναι αυτούπαρξη και αυτοζωή.

Φυσικά, αυτό θα συμβεί γι' αυτούς οι όποιοι πριν πεθάνουν είχαν εισέλθει στο στάδιο της καθάρσεως και της μετανοίας. Αν, δηλαδή, ο άνθρωπος μετανόησε, εξομολογήθηκε, αλλά δεν πρόφθασε να θεραπευθεί, να φωτισθεί ο νους του, αυτός, με την Χάρη του Θεού θα αυξάνεται στην θεία γνώση. 

Δεν το εννοούμε αυτό μέσα στα πλαίσια της λατινικής θεολογίας, συμφωνά με την οποία όταν ο άνθρωπος μετανοήσει, αλλά δεν προφθάσει να κάνει τον κανόνα του, θα περάσει μέσα από το λεγόμενο καθαρτήριο πυρ. 

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν κάνουμε λόγο για ικανοποίηση της θείας δικαιοσύνης, αλλά για είσοδο στο στάδιο της κάθαρσης και μετάνοιας, έστω και αν δεν έχει τελειώσει η θεραπεία. Σ' αυτές τις περιπτώσεις η θεία Χάρη θα βοηθήσει στην θεραπεία και μετά θάνατο, με την άποψη ότι οι μετανοήσαντες θα γίνουν χωρητικότεροι με την θεια Χάρη στην έλλαμψη και την μέθεξη της δόξας του Θεού.

Αντίθετα, για όσους δεν μετανόησαν ούτε έδειξαν έμπρακτα την μετάνοιά τους δεν θα υπάρχει εξέλιξη στο αγαθό και την αρετή. Δεν έχω εντοπίσει χωρία Πατέρων, που δείχνουν ότι οι αμετανόητοι θα κινούνται προς βίωση μεγαλύτερης κακίας. Ξέρουμε, βέβαια, ότι όπως στον Παράδεισο, ανάλογα με την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου, θα υπάρχουν διαβαθμίσεις, το ίδιο θα γίνεται και στην Κόλαση.

Ο Χριστός, αναφερόμενος στην πόλη εκείνη που θα εκδιώξει τους Αποστόλους, λέει: «αμήν λέγω υμίν ανεκτότερον έσται γη Σοδόμων και Γομόρρας εν ημέρα κρίσεως ή τη πόλει εκείνη» (Ματθ. ι', 15). Η λέξη ανεκτότερο δείχνει ότι θα υπάρχουν διαβαθμίσεις και στην Κόλαση.

Σαν συμπέρασμα πρέπει να πούμε ότι υπάρχει αιώνια ζωή, που βιώνεται, ή ως αιώνιος Παράδεισος, ή ως αιώνια Κόλαση. Αυτό το αιώνιο πρέπει να μας προβληματίσει. Τα μεταμορφωμένα σώματα όλων των ανθρώπων θα ζουν την αιώνια ζωή. Όλων τα σώματα θα αναστηθούν, και των αμαρτωλών και των δικαίων.

Η ανάσταση των σωμάτων είναι ένα δώρο που δόθηκε σε όλους τους ανθρώπους με την ανάσταση του Χριστού. Μόνον που οι δίκαιοι θα βιώσουν περισσότερο την ανάληψη, αφού θα αρπαγούν εν νεφέλαις «εις απάντησιν του Κυρίου εις αέρα» (Α' θεσ. δ', 17). Με την Δευτέρα έλευση του Χριστού θα γίνει και η ανακαίνιση της κτίσης από την φθορά. Η δε μέθεξη της Δόξας του Θεού για τους δικαίους θα είναι αυξανόμενη και διαρκής. Δεν θα υπάρχει στάσιμη κατάσταση, αλλά αεικίνητη στάση και στάσιμη κίνηση.

Ο άνθρωπος πρέπει να βλέπει την φθαρτότητα και την προσωρινότητα της ζωής αυτής και να αποβλέπει στην αιωνιότητα. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ερμηνεύοντας τα αγιογραφικά χωρία «παράγει το σχήμα του κόσμου τούτου» (Α' Κορ. ζ', 31) και «ο καιρός συνεσταλμένος εστί» (Α' Κορ. ζ', 29), λέγει: «Βραχύς ο βίος, εγγύς ο θάνατος, φθαρτός ο κόσμος ούτος, ο αεί μένων έτερος». Η καταφρόνηση του παρόντος κόσμου, η ετοιμασία για τον μέλλοντα κόσμο, η ζωή σύμφωνα με την πολιτεία του μέλλοντος αιώνος, όσο είναι δυνατόν, και η αποφυγή των βλαβερών του παρόντος κόσμου «παραπέμπει ημάς προς Εκείνον εν ασφαλεία».

Η σκέψη μας πρέπει να είναι στραμμένη στην αιώνια ζωή, γιατί «ημών το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλ. γ', 20). Οι επίγειοι άνθρωποι μπορεί να κυβερνώνται από καπιταλιστικά, σοσιαλιστικά, και μαρξιστικά συστήματα, αλλά των Χριστιανών το πολίτευμα είναι ουράνιο. 

Σκοπός του ανθρώπου είναι η έφεση της αιωνίου ζωής και η μέθεξη της Βασιλείας του Θεού της οποίας «ουκ έσται τέλος». Ούτε θα υπάρχει τέλος της τελείωσης άλλα η τελειότητα θα είναι ατέλεστη.